Dialoog op Dinsdag 1: SDG’s Beyond Corona

Dialoog op Dinsdag 1
SDG’s Beyond Corona

SDG 1 (geen armoede) en SDG 8 (eerlijk werk en economische groei)
2 juni 2020
Moderators: Alide Roerink (Earth Charter) en Veronique Swinkels (Worldconnectors)

Worldconnectors en Earth Charter verzorgen een serie van online bijeenkomsten waarin steeds twee SDG’s centraal staan. Wat betekent de coronacrisis voor de SDG’s? De eerste Dialoog op Dinsdag op 2 juni draait om SDG 1 (geen armoede) en SDG 8 (eerlijk werk en economische groei). Na een prachtig ritueel van virtueel “handenschudden” door moderator Veronique Swinkels worden de resultaten van de enquête gepresenteerd. De SDG’s worden ingeleid door de columns van de inspiratoren Danielle Hirsch en Rob Tulder. Luisteraars Marleen Selten en Ignaz Anderson trekken conclusies.

De dialogen zijn een uitvloeisel van de laatste Round Table van Worldconnectors. Het doel: verbinden van netwerken, acties identificeren en inspireren. Co-moderator Alide Roerink neemt ons mee naar de onderliggende waardenvisie van het Earth Charter; een mondiaal partnerschap vormen om zorg te dragen voor de aarde en voor elkaar. Onze economische, ecologische en spirituele uitdagingen zijn met elkaar verbonden en samen kunnen wij inclusieve oplossingen uitdenken.

Column Danielle Hirsch – Directeur Both End
Tijdens deze crisis, waarin informatie cruciaal is, geven veel gemeenschappen aan geen toegang te hebben tot informatie. Maar ook niet tot cruciale dingen als voedsel en schoon drinkwater. De crisis legt de breuklijnen van ons economisch systeem bloot. De internationale ketens hebben niet geleid tot bestaanszekerheid of solidariteit. Op het moment dat een crisis zich voordoet, worden contracten verbroken. De ideologie dat internationale handel leidt tot ontwikkeling voor iedereen wordt uitgedaagd. 17% van het mondiaal bnp wordt door overheden in de economie gepompt.

De agenda voor de komende maanden: we moeten afstappen van het nauwe idee van werkgelegenheid, maar meten op basis van bestaanszekerheid. Investeer in groene infrastructuur en ecosysteem herstel en beheer. Zorg dat de mensen die je wil bereiken ook kunnen beslissen over het geld dat wordt uitgegeven. Hoe kunnen we in Nederland bestaande systemen versterken in het buitenland?

Dialoog; de andere zienswijze
Het is te makkelijk om te zeggen dat wat we nu meemaken het fiasco van de globalisering is. Het terugdraaien van globalisering is het terugdraaien van kansen in ontwikkelingslanden. Juist de arme landen hebben belang bij goed functionerende wereldmarkten, met name voor voedselvoorziening. Maar misschien moeten er dan andere mensen aan de knoppen zitten, anders krijg je wat je altijd had. Vraag: wat leren we hiervan en is er een verantwoorde manier te verzinnen om de negatieve neveneffecten te kunnen verminderen?

Column Rob van Tulder – Professor International Business bij Rotterdam School of Management, Erasmus Universiteit
In “tijden van Corona” wordt het nadenken over het verband tussen ‘Decent work’ en “economische groei” gekoppeld aan het fenomeen ‘kwetsbare’ en ‘vitale’ beroepen en sectoren. Dat is enorme winst…. Als we die discussie ook intelligent weten te gebruiken. Ons maatschappelijk dilemma: niet alleen een “intelligente lockdown”, maar ook een “intelligent gebruik van de hele SDG-agenda”. Wat zijn de componenten van zo’n aanpak? Er worden er een aantal genoemd: systeemaanpak, nieuwe governance modellen, groeiende partnerschappen. Het concept van een SDG-Mengpaneel wordt geïntroduceerd. Binnen een bepaald systeem zijn er effecten op meerdere SDG’s. Combineer ze en je komt uit op bijvoorbeeld het streven naar inclusieve en groene groei. Dan is groei weer mogelijk.
Lees de hele column van Rob van Tulder op worldconnectors.nl

Dialoog; vanuit een andere perspectief
Niemand is de baas over de SDG’s. Maar we zijn wel allemaal verantwoordelijk, dus iedereen moet initiatief nemen. Het is een voortdurende bijstelling. Misschien moeten we wel prioriteiten stellen om focus aan te brengen in de doelen. Iedereen kan dit voor zichzelf doen. Wat zijn je kernactiviteiten en hoe verhouden de SDG’s zich daartoe?

Break-out groep 1: “Mindset reset? Churchill heeft gezegd: ‘Never waste a good crisis’‘ Maar ook: “A pessimist sees the difficulty in every opportunity; an optimist sees the opportunity in every difficulty”  Hoe kunnen we optimistisch blijven als de problemen zo groot zijn?” 

Het gesprek ontwikkelt zich naar de sprankjes hoop die we om ons heen zien en waar we meer van verwachten. Veel impact wordt verwacht van burgerinitiatieven. De oplossingen gaan niet komen van de overheid, maar van innovatieve en heel gewone vormen van samenwerking tussen burgers. Maar ook de kracht van samenwerkende burger initiatieven en activisten komt meer in beeld. Men weet elkaar steeds beter te vinden.
Geld lijkt in deze crisis eigenlijk niet het grote probleem. In de filantropie is maar een klein percentage van het geld echt actief, heel veel staat op de bank en zou beter kunnen worden aangewend. Er wrden astronomische bedragen genoemd om de crisis aan te pakken. Dit is nu precies het geld nodig voor een duurzame transitie. En er worden verschillende waarden weer zichtbaar die we wellicht vergeten zijn. En we blijken ze te (weer) waarderen. Er komt veel positiefs naar voren. Verbindingen met instituties zoals zorg en scholen zijn steviger geworden.

Break-out groep 2: “Prioriteiten verzetten? Er wordt wel eens gezegd: ‘een complex probleem, vergt ook een complexe oplossing’. Het dilemma is echter dat we niet op alles tegelijkertijd kunnen inzetten; hoe komen we uit dit dilemma?”

De dialoog richt zich op de vraag of de SDG’s integraal opgepakt moeten worden of dat er juist gefocust moet worden op enkele SDG’s. Voor de een is keuzestress uit verschillende SDG’s een kans. De ander pleit voor het aanbrengen van prioriteiten. Maar dan is een langetermijnfocus wel van belang. Voor de implementatie van de SDGs is een belangrijke rol weggelegd voor de politiek. Maar de politiek gaat pas bewegen als helder is wat mensen willen en heeft ipso facto een kortetermijnfocus. Uiteindelijk wordt geconcludeerd dat focus op enkele SDGs nodig is om voortgang te boeken. Paradoxaal genoeg dient focus samen te gaan met integraliteit om de samenhang tussen de SDG’s niet uit het oog te verliezen en SDG-washing te voorkomen. Het is dus niet ‘of-of’ maar ‘en-en’.

Break-out groep 3: “Nederland kan via een verandering in haar buitenland-agenda een wezenlijke bijdrage leveren aan het behalen van de SDG’s, door aandacht te verleggen van fossiel en grootschalige landbouw naar bestaanszekerheid en groene infrastructuur.”

De aanwezige vijf Worldconnectors en Earth Charter Vrienden onderschrijven deze stelling. Nederland zou daarin nog sterker staan op het moment dat ook binnenslands fors op deze verschuiving zou worden gestuurd door de overheid. De coronacrisis toont aan dat voortgaan op de oude weg geen toekomst heeft, en dat er ook meer draagvlak in de samenleving voor lijkt. De SDG-agenda zou leidend moeten zijn.

Samenwerking vanuit het maatschappelijk middenveld die hiertoe blijven oproepen is van groot belang, juist in deze tijd. De economische steunprogramma’s nemen duurzaamheid en rechtvaardigheid nog niet echt mee, dat is een gemiste kans. Verandering zal van onderop en van binnenuit moeten komen, waarbij kaders als ontwikkeld door GRI, ook voor steden, overheden en bedrijven van belang zijn. De basis voor de plannen van ‘wederopbouw’ na de corona-crisis moet nu worden gelegd. Daarvoor is samenwerking tussen gelijkgezinde actoren cruciaal.

Break-out groep 4: “Covid-19 financiering kan de basis leggen voor de samenlevingen die we wel willen en moet dus ingezet worden met de SDG’s als doel.”

Aan de ene kant is het standpunt dat het huidige geglobaliseerde systeem heeft geleid tot een substantiële daling van de armoede in de wereld. Aan de andere kant wordt in dit verband gewezen op het gebrek aan toegang tot voorzieningen voor de allerarmsten, die via partnerorganisaties duidelijk wordt gemaakt. Het macrobeeld wordt dus aangevuld met analyse op maatschappelijk niveau.

Het conditioneren van Covid-19 financiering is van het grootste belang. Hiermee wordt de stelling concreet gemaakt. Het is verder wenselijk naast de instellingen die de mega-bedragen alloceren, en waarvoor politieke consensus op hoog niveau nodig is, ook bij andere investeringen (bijv pensioenfondsen) te sturen in lijn met de SDG’s. Een belangrijk punt is of bij dergelijke financiering sprake moet zijn van ‘schuldfinanciering’ (creëren van geld door financiële instellingen) of het inzetten van eigen vermogen.

“Making markets fit for the SDG’s”. Dit gaat verder dan financieren en impliceert het aanpassen van de spelregels binnen de markten, zoals belastingstelsels (waaronder border taxes in de EU voor fair trade). Met aandacht voor compensatie voor de verliezers bij beleidsaanpassingen. Terwijl veel aanpassingen binnen de markten zullen (moeten) plaatsvinden, dienen overheden de spelregels te bepalen.

Reflectie van luisteraar Marleen Selten
Heel veel gehoord. We moeten ook denken Beyond gdp. Groei staat niet gelijk aan welvaart in een land. Wat zijn andere factoren waarmee we groei in landen kunnen meten? Targets kunnen hierbij helpen. Bij bedrijven werkt dit op economisch gebied goed. Waarom geen ecologische en sociale targets instellen?

Reflectie van luisteraar Ignaz Anderson
Er zijn fundamentele verschillen over hoe wij de voor-Corona tijd interpreteren. Je bent heel sterk teruggeworpen op je primaire levensbehoeften. Het is belangrijk dat je die op je eigen niveau kunt vertalen. Dat heeft het grote denken van de SDG’s, klein gemaakt. Herman Tjeenk Willink noemt dit: Groter denken, kleiner doen. De samenhang van de doelen is belangrijk. SDG 17 staat voor deze samenhang. Kijk hiervoor naar jezelf en vraag jezelf af: “Wat zijn doelen waar ik me niet mee bezig houd?”

Estafette
Wat nemen we mee naar de volgende bijeenkomst op 9 juni? Dan staan SDG 2 (geen honger) en SDG 12 (verantwoordelijke productie en consumptie) centraal. Worldconnectors en Earth Charter staan voor het leggen van de verbinding. Naar ons zelf, naar anderen en naar de planeet. De SDG’s zorgen voor een verbindend kader dat door ons kan worden ingezet om de juiste prioriteiten te stellen. Juist in tijden van corona zien we nog sterker wat er moet gebeuren om mensen, geld en waarden op een nieuw manier in te zetten. Niet door hen die dit al deden maar door de groepen in binnen- en buitenland, van verschillende disciplines en leeftijden die on-the-ground zorgen voor de kracht van echte verbinding.

Met dank aan Jamila Meischke