Dialoog op dinsdag “SDGs beyond Corona”: SDG 1 en 8 (Worldconnectors en Earth Charter bijeenkomst)
We moeten het mengpaneel van de SDGs intelligenter gaan gebruiken: waar sturen we op?
Door: Rob van Tulder
RSM Erasmus Universiteit Rotterdam
2-6-2020
SDG 8 gaat over ‘decent work’ en economische groei. In “tijden van Corona” wordt het nadenken over het verband tussen ‘Decent work’ en “economische groei” gekoppeld aan het fenomeen ‘kwetsbare’ en ‘vitale’ beroepen en sectoren. Dat is enorme winst…. Als we die discussie ook intelligent weten te gebruiken. Ons maatschappelijk dilemma: niet alleen een “intelligente lockdown”, maar ook een “intelligent gebruik van de hele SDG agenda”. Wat zijn de componenten van zo’n aanpak?
[1] Systeemaanpak De Coronacrisis laat zien dat we behoefte hebben aan een slimme doelgerichte systeembenadering. Eerst het systeem begrijpen, dan pas prioriteiten stellen. De SDGs zijn vormen onze beste kans om deze ambitie ook daadwerkelijk waar te maken. De SDGs vormen een weergave van een ingewikkelde maatschappelijke werkelijkheid: alles heeft met alles te maken. 17 doelen, 169 targets, 230 indicatoren. Ingewikkelde problemen zijn nu eenmaal aan te pakken met simplistische formules. Voor de eerste keer in de geschiedenis van de mensheid is er op wereldschaal een min of meer coherente integrale agenda geformuleerd van gemeenschappelijke en verbonden doelen die op de middenlange termijn haalbaar zouden moeten zijn.
“Ik noem dat het “maatschappelijke mengpaneel”.
[2] Nieuwe governance modellen Geen one-size-fits-all, maar pragmatische doelen, waar we met z’n allen achter kunnen staan. Niet alleen, maar in nieuwe samenwerkingsverbanden tussen overheden, ondernemingen en burgers. Niet als zwaktebod, maar als poging om nieuwe organisatievormen te creeren en investeringen te genereren die ingewikkelde vraagstukken innovatief kunnen aanpakken.
> Nieuwe aanpak: hybride governance – “we are all in this together!”
Een mengpaneel ziet er natuurlijk heel ingewikkeld uit, met vele schuifjes en knoppen. De SDGs als maatschappelijk mengpaneel geeft ons inzicht in wat met wat samenhangt en confronteert ons met de vraag waar we het beste op kunnen sturen. Anders dan het mengpaneel in een muziek- of radiostudio, kent het mengpaneel van de SDGs geen regisseur. We zitten tot op zekere hoogte allemaal aan de knoppen. Dat heeft nadelen en voordelen.
[3] We weten waar we zitten op systeemniveau
> In wetenschappelijke termen wordt het mengpaneel ook wel de ‘nexus’ uitdaging genoemd: hoe positieve en negatieve interacties zodanig te mengen dat het totaal meer is dan de som der delen, gestuurd door het SDG adagium : “no one left behind”
Dat gaat dus moeizaam. Afgelopen jaar (2019) werd bekend dat de eerste fase van het SDG traject redelijk teleurstellend is verlopen: op bijna alle niveaus gaat het project te langzaam, ondanks breed gedragen steun. Ondernemingen en overheden zijn te reactief en er wordt teveel aan ‘cherry picking’ gedaan: alleen die SDGs worden omarmd die makkelijk haalbaar zijn. Er is nog weinig sprake van een nexus benadering waarbij slimme interventies leiden tot positieve uitwaaieringseffecten.
Het mengpaneel van de SDGs wordt dus nog verre van intelligent gebruikt.
[4] Wat levert het mengpaneel niettemin op: inzicht en uitzicht
Inzicht in de aard van systeemfalen: een betere inschatting van de rampzalige gevolgen van de pandemie kan afgelezen worden aan het effect op de meeste SDGs. UNDESA heeft daar een snelle scan van kunnen maken. Het SDG-initiatief heeft geweldige databases bij elkaar gebracht – vrijelijk toegankelijk en beschikbaar. De SDG indicatoren fungeren als een peilstok, waar op ingezet moet worden om de volende pandemie te voorkomen. ) Corona bevestigt het gelijk van de SDG aanpak die erop gericht is totale eco-systemen ‘weerbaarder’ te maken.
Uitzicht: SDGs geven ook uitzicht op concrete maatregelen die genomen moeten worden; daarbij spelen SDG 1 en SDG8 een cruciale rol: Armoede, Decent work en Economische groei vormen wat mij betreft de piketpaaltjes op basis waarvan de weerbaarheid van de huidige en toekomstige economie kan worden afgelezen. Ik concentreer me kort op SDG8 (economische groei en decent work):
o SDG 8-1: Economische groei. De Corona crisis laat zien hoe kwetsbaar de wereldeconomie georganiseerd is. ‘Groei’ gefinancierd met speculatief kapitaal, en georganiseerd middels just-in-time systemen heeft een kwetsbare vorm van globalisering voortgebracht. De SDG definitie van ‘economische groei’ is weliswaar nog steeds tamelijk traditioneel: namelijk groei gemeten als BNP. Maar in combinatie met de indicatoren van andere SDGs ontstaat toch een meer genuanceerd plaatje. Het CBS heeft in nederland niet voor niets de SDG indicatoren gekoppeld aan een ‘breed welvaartsbegrip’. Het SDG mengpaneel biedt bijvoorbeeld ruimte voor zoiets als ‘inclusieve groene groei’ – de nexus tussen SDG 8, 10, 13 en 15. Als we het SDG mengpaneel beter weten te gebruiken, dan kan doorgepakt worden op inclusive groene groei. Ook afname van groei – zeker van bepaalde activiteiten – is denkbaar onder dit kopje. Juist het inzetten op een ‘nieuwe economie’ biedt nieuwe groeimogelijkheden.
o SDG8-2: ‘decent work’. Vormt wat mij betreft de belangrijkste schuif van het SDG mengpaneel. Corona laat de ethische en practische relevantie van decent work zien. Een economisch groeimodel wat gebaseerd is op niet-decent work, slecht betaald; onder bestaandminimum, is een kwetsbaar model. Belangrijkste indicator voor duurzaamheid is daarbij: ‘living income/wage’. Corona laat zien dat juist de meest kwetsbare beroepen – in ketens, in de zorg, schoonmakers, vervoerders – vitale beroepen blijken te zijn, waar echter een living income lang niet altijd betaald wordt en ‘decent work’ een illusie. De koppeling tussen vitaal en decent work kan niet gecreerd worden zonder systeemverandering. Neem de ambitie van een ‘living income’ in internationale kleding en voedselketens. Bij ‘fast food’ of ‘fast fashion’ groeimodellen, is de kans van slagen minimaal. Maar slow fashion betekent een stuk minder werkgelegenheid onder in de keten. Een transitiedillema.
[5] groeiende partnerschappen: belang van nexus De uitdaging is dus om het SDG mengpaneel op een intelligente manier te gebruiken. Dit heeft met name betrekking op de nexus uitdaging. Kernelement van zo’n aanpak vormen daarbij partnerschappen. Inmiddels zijn er duizenden partnerschappen rondom de SDGs gestart, maar veel van deze initiatieven blijken gefragmenteerd en gericht op enkelvoudige SDGs. Met name in Nederland zie ik wel bemoedigende initiatieven die juist ook op die nexus uitdaging ingaan. Leden van de Worldconnectors spelen daarbij een interessante rol.
[6] Nieuwe werkelijkheid beyond corona Het patroon voor de middellange termijn wordt inmiddels vrij duidelijk: minder globalisering, toenemende internationale spanningen en grote kans op een aanhoudende recessie. De positieve kant van deze onwikkeling is dat iedereen kritisch moet nadenken over het bestaande groeimantra, over circulariteit, over vitale beroepen en de kwetsbaarheid van het door ons gecreerde systeem. Voor dat nieuwe normaal bieden de SDGs een routekaart en een database.
Conclusie: we moeten het gecreerde mengpaneel beter gebruiken:
De actieagenda van de SDG moet nader ingevuld worden en experimenten met de slimme nexus verbanden opgestart. Het is nu tijd om in te zetten op ‘inclusieve groei’.
Decent work en armoede bestrijding (SDG8 en 1) vormen daarbij mijns inziens zeer belangrijke piketpaaltjes; het wordt tijd om in te zetten op de universele toepassing van ‘living wage’.
[7] Twee dilemma’s
Mindset reset? Churchill heeft gezegd: ‘Never waste a good crisis’‘ Maar ook: “A pessimist sees the difficulty in every opportunity; an optimist sees the opportunity in every difficulty” Hoe kunnen we optimistisch blijven als de problemen zo groot zijn?
Prioriteiten verzetten? Er wordt wel eens gezegd ‘een complex probleem, vergt ook een complexe oplossing’; Het dilemma is echter dat we niet op alles tegelijkertijd kunnen inzetten; hoe komen we uit dit dilemma?
http://www.worldconnectors.nl/wp-content/uploads/wc_logo_smallformat.png00adminhttp://www.worldconnectors.nl/wp-content/uploads/wc_logo_smallformat.pngadmin2020-06-05 11:12:252020-06-05 11:12:25Blog Rob van Tulder: SDGs 1 en 8 Dialoog op Dinsdag
Ter ere van de 50ste Dag van de Aarde, heeft Worldconnector Jan van de Venis, ombudsman Toekomstige Generatie, een brief ingezonden over het belang van het erkennen van milieurecht als een grondrecht. De brief is ondertekend door jonge leiders, waaronder Jonge Democraten, DWARS, PerspectieF, Jonge Socialisten, PINK!, OPPOSITIE, De Jonge Klimaatbeweging, Jongeren Milieu Actief, Young Worldconnectors, Klimaatstakers en Schooldakrevolutie.
Gepubliceerd op 21 april in het NRC
Foto: De aarde, Getty Images
http://www.worldconnectors.nl/wp-content/uploads/wc_logo_smallformat.png00adminhttp://www.worldconnectors.nl/wp-content/uploads/wc_logo_smallformat.pngadmin2020-05-07 15:27:112020-05-07 15:27:11Erken schoon en gezond milieu als een grondrecht
Gegeven de recente uitbraak van Covid-19, werd besloten dat de Round Table niet fysiek, maar virtueel via Zoom werd gehouden. Er heeft zich een zeer interessant gesprek ontwikkeld over de uitgebrachte Groeibrief, de reactie van Worldconnectors en de rol van de Worldconnectors binnen een samenleving die veel aan het veranderen is.
Voordat de inhoudelijke bespreking begon vond de bestuurswissel plaats. Eerder kondigde Erik Thijs van Wedershoven zijn aftreden als voorzitter aan en droeg deze rol over aan de nieuwe covoorzitter, Jan Bouke Wijbrandi. Sander van ’t Foort is geïnstalleerd als nieuwe penningmeester. Vervolgens werden de Groeibrief en het Investeringsfonds inhoudelijk besproken.
Achtergrond van de Groeibrief
Een alliantie, bestaande uit o.a. SDG Nederland, heeft na de troonrede van de Koning in 2019 een brief gestuurd aan het ministerie van EZK, waarin werd aangespoord om vooral de SDGs mee te nemen in de aankomende Groeibrief. Toen de Groeibrief werd uitgebracht, waren de reacties onder o.a. de Worldconnectors gemixt. De Groeibrief ligt er, maar Minister Wiebes wil samen met de maatschappij kijken hoe die kan worden aangevuld.
De brief verstuurd vanuit de alliantie is een reactie op de Groeibrief en het Investeringsfonds. De Groeibrief behoudt een visie voor de komende 20 à 30 jaar. Nederland heeft echter al getekend voor een agenda voor de toekomst, namelijk de SDGs. In de Groeibrief staan zes gebieden waarin geïnvesteerd moet worden:
“Talentontwikkeling”: de verbetering van het onderwijs curriculum en het gericht inzetten van digitale hulpmiddelen om onderwijs op maat aan te bieden;
“Talent door ontwikkelen”: de gelegenheid bieden om een leven lang door te ontwikkelen, om zo de leercultuur te versterken;
“Iedereen moet mee”: iedereen de kans geven om zich maximaal te ontplooien. Dit is voornamelijk gericht op kinderopvang aanbieden, om de belemmering van (jonge) ouders en hun kinderen weg te nemen;
“Innovatie”: een strategie om bestaande ecosystemen te versterken en veelbelovende technologieën tot stand te brengen, die gericht zijn op het oplossen van maatschappelijke uitdagingen;
“Mobiliteit en bereikbaarheid”: efficiënt gebruik maken van de ruimte en een aanpak vinden waarin de leefbaarheid en bereikbaarheid van steden een belangrijke rol spelen;
“Transities”: Vernieuwing op het gebied van klimaat- en energietransitie en een transitie naar een circulaire economie toe te passen in alle sectoren van de Nederlandse economie.
De alliantie had graag de volgende dingen met de Ministers Wiebes en Minister Kaag willen bespreken:
Maak een plan voor de SDGs. Momenteel is er geen plan hoe de SDGs worden geïmplementeerd. Er is alleen sprake van jaarlijkse terugrapportage.
Dit plan moet een inclusief en transparant proces worden. Dit zou worden voorgelegd aan Minister Kaag.
De groeistrategie ligt er, maar er valt meer te winnen als er op een SDG manier naar kijkt. Bijvoorbeeld het gebied “Iedereen doet mee”. We zouden niet alleen moeten kijken naar de kinderopvang, maar ook naar genderongelijkheid of andere groepen die zich gehinderd voelen om mee te doen aan de arbeidsmarkt.
De SDGs zijn voor Nederland, maar ook voor de rest van de wereld. In de Groeibrief wordt voornamelijk naar Nederland gekeken, maar niet naar de relatie die Nederland heeft met de rest van de wereld. Aangezien het gaat over de groeistrategie van Nederland, is het belangrijk om ook te kijken naar de rest van de wereld en de invloed die Nederland daarop heeft.
Er moet meer naar de toekomst worden gekeken. De strategie is voor 20 à 30 jaar, dus we moeten het heden wat meer loslaten en beter kijken naar de toekomst. Wel kijken naar talentontwikkeling, maar dan moeten we kijken naar hoe de arbeidsmarkt zich gaat ontwikkelen.
Door een aantal Worldconnectors werd aangegeven dat het onderlinge verband tussen de zes punten van de Groeibrief niet aanwezig is. De brief doelt er op een vestigingsklimaat te creëren, maar dan alleen binnen Europa. De rest van de wereld wordt erbuiten gelaten. Verder werd er benadrukt dat op het moment alleen wordt gekeken naar het verdien vermogen en niet naar het brede model. De nadruk ligt op de groei, maar niet op de ontwikkeling in de brede zin.
Discussie Worldconnectors
Hierna werd de discussie opengesteld aan de rest van de deelnemers. Er werden eerst twee scenario’s geschetst die, gegeven de recente ontwikkelingen, het meest waarschijnlijk zijn.
Binnen een korte tijd is er weer controle over de wereld, of in ieder geval in Nederland. Vanuit daar weten wij wat onze opgave is voor de komende maand(en). Dit kan betekenen dat we snel terug gaan naar de politieke agenda voor deze tijd en dus dat de afspraak en de Brief zo snel mogelijk weer worden opgepakt. Als Worldconnectors kunnen we ons bredere perspectief gebruiken om de SDGs breed uit te dragen en die met onze bondgenoten versterken.
Als het eerste scenario niet lukt, dan is de kans groot dat de wereld behoorlijk veranderd is en toe is aan nieuwe afwegingen. Op het moment is iedereen in Den Haag drieëntwintig uur per dag bezig met de kortetermijngevolgen van de Covid-19 crisis. Zodoende is er op korte termijn geen vervolg van de Groeibrief mogelijk.
Hieruit kwamen een aantal belangrijke discussiepunten. Ten eerste, er werd veel nadruk gelegd op het belang van een intergenerationele en mondiale manier van naar de Groeibrief te kijken. Jongere generaties moeten meegenomen worden en we moeten opletten hoe de impact van onze economische groei ergens anders in de wereld impact heeft. Ten tweede moet er goed worden gelet op het in rekening brengen van de echte prijs. Er worden dan wel grote vorderingen gemaakt, maar het is niet voldoende om de prijs van deze vordering uit te rekenen. Kosten die worden gemaakt, zoals milieukosten, moeten in rekening worden gebracht.
Er werd vervolgens geopperd om een nieuwe preambule voor de Worldconnectors te schrijven. Waarom doen we wat we doen en in hoeverre is onze rol veranderd? Waar gaan we naartoe en waar staan we voor? Er wordt aan alle leden gevraagd om hierover mee te denken.
Verder werd opgemerkt dat het misschien realistisch is om buiten de lijntjes te gaan. Als Worldconnectors hebben wij altijd naast de politiek gestaan, nooit er tegenover. Maar stel dat er niet naar ons wordt geluisterd? Dan moeten we ook een strategie klaar hebben liggen om constructief te radicaliseren. Minder reactief en meer proactief.
Er werd aangekaart dat er momenteel een drie sporen beleid ligt:
Het spoor van de Groeistrategie en het Investeringsfonds. Het is momenteel nog de bedoeling dat dit huidige plan doorgaat, dus we moeten die agenda blijven volgen.
De Groeibrief is het idee van het huidige kabinet, maar er komt een nieuw kabinet. We kunnen als Wordconnectors de regeerprogramma’s van de partijen proberen te beïnvloeden met de SDGs.
Ten slotte, waarom moet het slechts over groei gaan, aangezien de discussie eigenlijk voorbij groei gaat? Groei was vroeger een redelijke maatstaf, maar dat is tegenwoordig geen goede indicator meer. Nu gaat het juist om een brede welvaart en het is aan de Worldconnectors om hier een fundamentele discussie over te voeren en met nieuwe en innovatieve ideeën te komen.
Afsluiting
De afsluitende conclusie wordt getrokken door de nieuwe covoorzitter. Hij geeft aan dat Worldconnectors een reality check zijn, waar wij een urgente rol in de samenleving spelen. Eventueel kan het zijn dat we teruggaan naar business as usual. Dan blijft onze agenda hetzelfde, maar dan is het wel een nog moeilijkere agenda. Het kan ook zo zijn dat deze situatie aanleiding geeft tot fundamenteel herdenken van wat groei is. Wat een samenleving is. Dat weten we nu nog niet, maar dat alleen al is een reden om de vinger aan de pols te houden als Worldconnectors en om bij elkaar te blijven komen om te kijken hoe deze tijd zich ontwikkelt, waarin wij de toekomstige tijd kunnen proberen zo goed mogelijk dichter bij te brengen.
Daaropvolgend wordt gekeken naar wat nou precies groei is en wat is dan verstandige groei. Hieruit volgen vijf lijnen:
Verstandige groei is groei in een mondiaal perspectief. Dus niet alleen de Nederlandse agenda, maar mondiale agenda. En daar hebben wij gelukkig de denkkracht van mensen die daar nu brieven over schrijven. We hebben de SDGs als een breed geaccepteerd framework in onze samenleving. Dus mondiaal perspectief.
Het tweede perspectief is het tijdsperspectief. We hebben het niet over alleen maar nu. We hebben het over de toekomst, over toekomstige generaties. Misschien zijn wij wel de laatste generatie die een aantal dingen nog kan doen. Dus laten we groei altijd plaatsen in het toekomstperspectief.
Het derde perspectief op groei is inclusiviteit. We kunnen heel veel externe effecten wegwerken. Dan zien we ze niet meer. Dan liggen ze in de toekomst of ze liggen ergens anders of ze liggen in de natuur, maar inclusiviteit betekent dat we rekening houden met al onze gedragingen en soms zijn de kosten hoger dan de opbrengsten. En dat we ook daarmee rekening houden met de werkelijke prijs die alles heeft. Daarin zitten ook het mondiale perspectief en het tijdsperspectief.
De agenda van Worldconnectors is niet een kwantitatieve agenda, maar het is een kwalitatieve agenda en het is een transformatieve agenda. Hoe gaan we dingen fundamenteel anders doen? Wederopbouw is bijvoorbeeld genoemd en het kijken naar een brede welvaart in plaats van een smalle welvaart.
De laatste kwalificatie van groei is de urgentie en het belang van ambitieus zijn. We kunnen geen genoegen nemen met dingen die nu zo ongenadig eens te meer aan het licht komen.
Wat is dan de strategie?
We hebben het gehad over groei, maar wat gaan we daarmee doen? Gaan we dan naar de huidige minister, de toekomstige regering? Of zeggen we, als nou een niemand naar ons luistert, wat doen we dan? Wat is dan constructief radicalisme? Staan we dan misschien tegenover een overheid in plaats van naast een overheid en hoe gaan we met dit soort vragen om? Dit zijn allemaal vragen waar we de antwoorden nog niet van weten. We weten wel, en dan beginnen we even met de preambule, dat we de zaken echt fundamenteel anders willen doen dan als die geschetst zijn in de groeibrief. Buiten de lijntjes dan maar. Daar hebben we hele brede steun voor nodig. De Worldconnectors is maar een klein clubje, maar wel een fantastisch clubje verbinders. Dus laten we dan ook de verbinding zoeken met alle andere mensen die hier al lang mee bezig zijn. En laten we ook kijken hoe we als Worldconnectors meer onderdeel kunnen zijn van een ecosysteem, waar heel veel mensen onze zorgen en onze ambities delen.
De vervolgstappen zijn dat we als Worldconnectors expertise zullen moeten delen. We hebben inzicht in processen. We verbinden de generaties en we proberen zoveel mogelijk de toekomstige generatie ook aan boord te krijgen. Wat moet onze rol zijn als een denktank die ook een transformatieve agenda concreet wil maken? Dat is een vraag waar we het antwoord nog niet op hebben, maar daar zullen we de komende tijd wel erg met elkaar over moeten spreken. Alle suggesties zijn welkom per mail. Een vervolgsessie is hard nodig. We maken een preambule, we delen de documenten per mail die we hebben en we moeten de kring van de 40 mensen die mee hebben gedaan aan deze Round Table, zodat de kring die hierover nadenkt nog groter wordt.
http://www.worldconnectors.nl/wp-content/uploads/wc_logo_smallformat.png00adminhttp://www.worldconnectors.nl/wp-content/uploads/wc_logo_smallformat.pngadmin2020-04-01 10:41:192020-04-01 10:41:19Verslag Round Table 23 Maart 2020
Stel je voor, het is 2050 en we kijken terug naar het ontstaan en de evolutie van de coronavirus pandemie van de laatste dertig jaar. Extrapolerend vanuit de recente gebeurtenissen, bieden we het volgende scenario voor eer dergelijke blik vanuit de toekomst.
Lees het artikel, geschreven in de Engelse taal (longread).
“As we move into the second half of our twenty-first century, we can finally make sense of the origin and impact of the coronavirus that struck the world in 2020 from an evolutionary systemic perspective. Today, in 2050, looking back on the past 40 turbulent years on our home planet, it seems obvious that the Earth had taken charge of teaching our human family. Our planet taught us the primacy of understanding of our situation in terms of whole systems, identified by some far-sighted thinkers as far back as the mid-nineteenth century. This widening human awareness revealed how the planet actually functions, its living biosphere systemically powered by the daily flow of photons from our mother star, the Sun.
Eventually, this expanded awareness overcame the
cognitive limitations and incorrect assumptions and ideologies that had created
the crises of the twentieth century. False theories of human development and
progress, measured myopically by prices and money-based metrics, such as
GDP, culminated in rising social and
environmental losses: pollution of air,
water and land; destruction of biological diversity; loss of ecosystem
services, all exacerbated by global
heating, rising sea levels, and massive climate disruptions.
These myopic policies had also driven social
breakdowns, inequality, poverty, mental and physical illness, addiction, loss
of trust in institutions — including media, academia, and science itself — as
well as loss of community solidarity.
They had also led to the pandemics of the 21st century, SARS,
MERS, AIDS, influenza, and the various coronaviruses that emerged back in 2020.
During the last decades of the 20th century, humanity
had exceeded the Earth’s carrying capacity. The human family had grown to 7.6
billion by 2020 and had continued its obsession with economic, corporate, and
technological growth that had caused the rising existential crises threating
humanity’s very survival. By driving
this excessive growth with fossil fuels, humans had heated the atmosphere to
such an extent that the United Nations (UN) climate science consortium, IPCC,
noted in its 2020 update that humanity had only ten years left to turn this
crisis situation around.
As far back as 2000, all the means were already at hand: we had the know-how, and had designed efficient renewable technologies and circular economic systems, based on nature’s ecological principles. By 2000, patriarchal societies were losing control over their female populations, due to the forces of urbanization and education. Women themselves had begun to take control of their bodies, and fertility rates began to tumble even before the turn of the twenty-first century. Widespread revolts against the top-down narrow economic model of globalization and its male-dominated elites led to disruptions of the unsustainable paths of development driven by fossil fuels, nuclear power, militarism, profit, greed, and egocentric leadership.
Military
budgets which had starved health and education needs for human
development, gradually shifted from tanks and battleships to less
expensive, less violent information warfare. By the early 21st century,
international competition for power focused more on social propaganda,
persuasion technologies, infiltration and control of the global internet.
In
2020, the coronavirus pandemic‘s priorities in medical facilities competed
with victims in emergency rooms, whether those wounded by gun violence or
patients with other life threatening conditions. In 2019, the nationwide
US movement of schoolchildren had joined with the medical profession in
challenging gun violence as a public health crisis. Strict gun laws gradually
followed, along with rejection of gun manufacturers in pension funds’
assets crippling the gun lobby and, in many countries, guns were purchased
back by governments from gun owners and destroyed, as Australia had done in the
20th century. This greatly reduced global arms sales, together with
international laws requiring expensive annual licenses and insurance, while
global taxation reduced the wasteful arms races of previous centuries.
Conflicts between nations are now largely governed by international treaties
and transparency. Now in 2050, conflicts
rarely involve military means, shifting to internet propaganda, spying and
cyber warfare.
By 2020, these revolts exhibited all the fault lines
in human societies: from racism and ignorance, conspiracy theories, xenophobia
and scapegoating of “the other“ to various cognitive biases — technological
determinism, theory-induced blindness,
and the fatal, widespread
misunderstanding that confused money with actual wealth. Money, as we all know today, was a useful
invention: all currencies are simply social protocols (physical or virtual
tokens of trust), operating on social platforms with network effects, their
prices fluctuating to the extent that
their various users trust and use them. Yet, countries and elites all over the world
became enthralled with money and with gambling in the “global financial casino,”
further encouraging the seven deadly sins over traditional values of
cooperation, sharing, mutual aid, and the Golden Rule.
Scientists and environmental activists had warned of the dire consequences of these unsustainable societies and retrogressive value systems for decades, but until the 2020 pandemic corporate and political leaders, and other elites, stubbornly resisted these warnings. Previously unable to break their intoxication with financial profits and political power, their own citizens forced the re-focus on the well-being and survival of humanity and the community of life. Incumbent fossilized industries fought to retain their tax breaks and subsidies in all countries as gas and oil prices collapsed. But they were less able to buy political favors and support of their privileges. It took the global reactions of millions of young people, “grassroots globalists,“ and indigenous peoples, who understood the systemic processes of our planet Gaia — a self-organizing, self-regulating biosphere which for billions of years had managed all planetary evolution without interference from cognitively-challenged humans.
In the first years of our twenty-first century, Gaia responded in an unexpected way, as it had so often during the long history of evolution. Humans’ clear-cutting large areas of tropical rainforests and massive intrusions into other ecosystems around the world had fragmented these self-regulating ecosystems and fractured the web of life. One of the many consequences of these destructive actions was that some viruses, which had lived in symbiosis with certain animal species, jumped from those species to others and to humans, where they were highly toxic or deadly. People in many countries and regions, marginalized by the narrow profit-oriented economic globalization, assuaged their hunger by seeking “bush meat“ in these newly exposed wild areas , killing monkeys, civets, pangolins, rodents, and bats as additional protein sources . These wild species, carrying a variety of viruses, were also sold live in “wet markets,” further exposing ever more urban populations to these new viruses.
Back in the 1960s, for example, an obscure virus jumped from a rare species of monkeys killed as “bush meat” and eaten by humans in West Africa. From there it spread to the United States where it was identified as the HIV virus and caused the AIDS epidemic. Over four decades, it caused the deaths of an estimated 39 million people worldwide, about half a percent of the world population. Four decades later, the impact of the coronavirus was swift and dramatic. In 2020, the virus jumped from a species of bats to humans in China, and from there it rapidly spread around the world, decimating world population by an estimated 50 million in just one decade.
From the vantage point of our year 2050, we can look
back at the sequence of theses viruses: SARS, MERS, and the global impact of
the various coronavirus mutations which began back in 2020. Eventually such
pandemics were stabilized, partly by the outright bans on “wet markets“ all
over China in 2020 . Such bans spread to other countries and global markets,
cutting the trading of wild animals and reducing vectors, along with better
public health systems, preventive care, and the development of effective vaccines
and drugs.
The basic lessons for humans in our tragic 50 years of
self-inflicted global crises — the
afflictions of pandemics , flooded cities,
burned forestlands, droughts and other increasingly violent climate
disasters — were simple, many based on the discoveries of Charles Darwin and
other biologists in the nineteenth and
twentieth centuries:
We humans are one species with very little
variation in our basic DNA.
We evolved with other species in the
planet’s biosphere by natural selection, responding to changes and
stresses in our various habitats and environments.
We are a global species, having migrated
out of the African continent to all others, competing with other species,
causing various extinctions.
Our planetary colonization and success, in
this Anthropocene Age of our twenty-first century, was largely due to our
abilities to bond, cooperate, share and evolve in ever larger populations
and organizations.
Humanity grew from roving bands of nomads
to live in settled agricultural villages, to towns, and the mega-cities of
the twentieth century, where over 50% of our populations lived. Until the
climate crises and those of the pandemics in the first years of our twenty-first
century, all forecasts predicted that these mega-cities would keep growing
and that human populations would reach 10 billion by today, in 2050.
Now we know why human populations topped out at the
7.6 billion in 2030, as expected in the most hopeful scenario of the IPCC, as
well as in the global urban surveys by social scientists documenting the
decline of fertility Empty Planet (2019).
The newly aware “grassroots globalists”, the armies of school children, global
environmentalists and empowered women joined with green, more ethical investors
and entrepreneurs in localizing markets.
Millions were served by microgrid cooperatives, powered by renewable
electricity, adding to the world’s cooperative enterprises, which even by 2012
employed more people worldwide that all the for-profit companies combined. They
no longer used the false money metrics of GDP, but in 2015 switched to steering
their societies by the UN’s SDGs, their 17 goals of sustainability and
restoration of all ecosystems and human health.
These new social goals and metrics all focused on cooperation,
sharing and knowledge-richer forms of human development, using renewable
resources and maximizing efficiency. This long term sustainability, equitably
distributed, benefits all members of he human family within the tolerance of
other species in our living biosphere. Competition and creativity flourish with
good ideas driving out less useful ones, along with science-based ethical
standards and deepening information in self-reliant and more connected
societies at all levels from local to global.
When the coronavirus struck in 2020, the human
responses were at first chaotic and insufficient, but soon became increasingly coherent
and even dramatically different. Global trade shrunk to only transporting rare
goods, shifting to trading information. Instead of shipping cakes, cookies and
biscuits around the planet, we shipped their recipes, and all the other recipes
for creating plant-based foods and beverages; and locally we installed green
technologies: solar, wind, geothermal energy sources, LED lighting, electric
vehicles, boats, and even aircraft.
Fossil fuel reserves stayed safely in the ground, as carbon was seen as a resource, much too precious to burn. The excess CO2 in the atmosphere from fossil fuel burning was captured by organic soil bacteria, deep-rooted plants, billions of newly planted trees, and in the widespread re-balancing of the human food systems based on agro-chemical industrial agribusiness, advertising and global trading of a few monocultured crops. This over-dependence on fossil fuels, pesticides, fertilizers, antibiotics in animal-raised meat diets, all were based on the planet’s dwindling freshwater and proved unsustainable. Today, in 2050, our global foods are produced locally, including many more overlooked indigenous and wild crops, saltwater agriculture and all the other salt-loving (halophyte) food plants whose complete proteins are healthier for human diets.
Mass tourism, and travel in general, decreased
radically, along with air traffic and phased-out fossil fuel use. Communities
around the world stabilized in small- to medium-sized population centers, which
became largely self-reliant with local and regional production of food and
energy. Fossil-fuel use virtually disappeared, as already by 2020 it could no
longer compete with rapidly developing renewable energy resources and
corresponding new technologies and upcycling of all formerly-wasted resources
into our circular economies of today.
The global-casino financial markets collapsed, and economic activities shifted back from the financial sector to credit unions and public banks in our cooperative sectors of today. The manufacture of goods and our service-based economies revived traditional barter and informal voluntary sectors, local currencies, as well as numerous non-monetary transactions that had developed during the height of the pandemics. As a consequence of wide-spread decentralization and the growth of self-reliant communities, our economies of today in 2050, have become regenerative rather than extractive, and the poverty gaps and inequality of the money-obsessed, exploitive models have largely disappeared.
Because of the danger of infections in mass gatherings, sweat shops, large chain stores, as well as sports events and entertainment in large arenas gradually disappeared. Democratic politics became more rational, since demagogues could no longer assemble thousands in large rallies to hear them. Their empty promises were also curbed in social media, as these profit-making monopolies were broken up by 2025 and now in 2050 are regulated as public utilities serving the public good in all countries.
The
pandemic of 2020, which crashed global markets, finally upended the ideologies
of money and market fundamentalism. Central banks’ tools no longer worked,
so “helicopter money “and direct cash payments to needy families, such as
pioneered by Brazil, became the only means of maintaining purchasing power to smooth orderly
economic transitions to sustainable societies. This shifted US and European politicians to creating
new money and these stimulus policies replaced “austerity“ and were rapidly
invested in all the renewable resource infrastructure in their respective Green
New Deal plans.
When the coronavirus spread to domestic animals,
cattle, and other ruminants, sheep and goats, some of these animals became
carriers of the disease without themselves showing any symptoms. Consequently,
the slaughter and consumption of animals dropped dramatically around the world.
Pasturing and factory-raising of animals had added almost 15% of annual global
greenhouse gases. Big meat producing multinational corporations became shorted
by savvy investors as the next group of “stranded assets”, along with fossil
fuel companies. Some switched entirely to
plant-based foods with numerous meat, fish, and cheese analogs. Beef
became very expensive and rare, and cows were usually owned by families, as
traditionally, on small farms for local milk, cheese, and meat, along with eggs
from their chickens.
After the pandemics subsided, and expensive, vaccines had been developed, global travel was allowed only with the vaccination certificates of today, used mainly by traders and wealthy people. The majority of the world’s populations now prefer the pleasures of community and online meetings and communicating, along with traveling locally by public transport, electric cars, and by the solar and wind powered sailboats we all enjoy today. As a consequence, air pollution has decreased dramatically in all major cities around the world.
With the growth of self-reliant communities, so-called
“urban villages” have sprung up in many cities — re-designed neighborhoods that
display high-density structures combined with ample common green spaces. These
areas boast significant energy savings and a healthy, safe, and
community-oriented environment with drastically reduced levels of pollution.
Today’s eco-cities include food grown in high rise
buildings with solar rooftops, vegetable gardens, and electric public
transport, after automobiles were largely banned from urban streets in 2030. These
streets were reclaimed by pedestrians, cyclists and people on scooters browsing
in smaller local stores, craft galleries and farmer’s markets. Solar electric
vehicles for inter-town use often charge and discharge their batteries at night
to balance electricity in single-family houses. Free-standing solar-powered
vehicle re-charger units are available in all areas, reducing use of fossil-based
electricity from obsolete centralized utilities, many of which went bankrupt by
2030.
After all the dramatic changes we enjoy today, we realize that our lives are now less stressful, healthier, and more satisfying, and our communities plan for the long-term future. To assure the sustainability of our new ways of life, we realize that restoring ecosystems around the world is crucial, so that viruses dangerous to humans are confined again to other animal species where they do no harm. To restore ecosystems worldwide, our global shift to organic, regenerative agriculture flourished, along with plant-based foods, beverages and all the saltwater-grown foods and kelp dishes we enjoy. The billions of trees, which we planted around the world after 2020, along with the agricultural improvements gradually restored ecosystems.
As a consequence of all these changes, the global climate has finally stabilized, with today’s CO2 concentrations in the atmosphere returning to the safe level of 350 parts per million. Higher sea levels will remain for a century and many cities now flourish on safer, higher ground. Climate catastrophes are now rare, while many weather events still continue to disrupt our lives, just as they had in previous centuries. The multiple global crises and pandemics, due to our earlier ignorance of planetary processes and feedback loops, had widespread tragic consequences for individuals and communities. Yet, we humans have learned many painful lessons. Today, looking back from 2050, we realize that the Earth is our wisest teacher, and its terrible lessons may have saved humanity and large parts of our shared planetary community of life from extinction.”
************
Fritjof Capra and Hazel Henderson
University of California, Berkeley
Fritjof Capra, Ph.D.,
physicist and systems theorist, is the author of
several international bestsellers, including The Tao of Physics (1975) and The
Web of Life (1996). He is coauthor, with Pier Luigi Luisi, of the
multidisciplinary textbook, The Systems
View of Life. Capra’s online course (www.capracourse.net)
is based on his textbook. Fritjod Capra is member of the Earth Charter
International Council.
Hazel Henderson, D.Sc.Hon., FRSA, futurist, systems and science-policy analyst, is
author of “The Politics of the Solar Age” (1981, 1986) and other books,
including “Mapping the Global Transition to the Solar Age” (2014).
Henderson is CEO of Ethical Markets Media Certified B. Corporation, USA (www.ethicalmarkets.com), publishers of
the Green Transition Scoreboard ®, and the forthcoming textbook and global TV
series “Transforming Finance.”
http://www.worldconnectors.nl/wp-content/uploads/Druppels-water-groen.jpg945945Alide Roerinkhttp://www.worldconnectors.nl/wp-content/uploads/wc_logo_smallformat.pngAlide Roerink2020-03-21 21:31:262020-03-21 21:31:26Pandemie – wat hebben we geleerd terugkijkend vanuit 2050
Verschillende koepelorganisaties, waaronder de njr, IUCN en SDG Nederland roepen ministeries op om, op basis van de SDG’s, Nederland klaar te maken voor een duurzame toekomst.
http://www.worldconnectors.nl/wp-content/uploads/wc_logo_smallformat.png00adminhttp://www.worldconnectors.nl/wp-content/uploads/wc_logo_smallformat.pngadmin2020-01-15 13:31:502020-01-15 13:31:50“Hoe kan de Nederlandse economie ook over twintig of dertig jaar duurzaam blijven groeien?”
Dit is een video door Fritjof Capra (Earth Charter International Council) over het belang systemisch denken voor een effectieve implementatie van de VN Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDGs). Het gaat Capra om het besef dat onze mondiale problemen systemische problemen zijn – allen onderling verbonden en onderling van elkaar afhankelijk. De SDGs zijn ook systemisch aan elkaar verbonden. Een verandering van gefragmenteerde, ‘hapklare’ benaderingen naar geïntegreerde en systemische oplossingen zal van essentieel belang zijn voor het overleven van menselijke samenlevingen. Vier transformatieve acties zijn cruciaal voor een duurzame toekomst:
• Verschuiving van kwantitatieve naar kwalitatieve groei, geïnspireerd door natuurlijke systemen
• Ecologische bewustwording (alfabetering) met als doel het ontwerpen van duurzame gemeenschappen
• Herkenning van de aard van systemische oplossingen, met agro-ecologie als een uitstekend voorbeeld
• Adoptie van een nieuwe Aarde ethiek, zoals samengevat in het Earth Charter.
http://www.worldconnectors.nl/wp-content/uploads/iona4.jpg567757Alide Roerinkhttp://www.worldconnectors.nl/wp-content/uploads/wc_logo_smallformat.pngAlide Roerink2019-10-22 14:29:362019-10-22 14:29:36Capra’s ‘The Heart of the Matter’
Verstopt onder regenjassen en paraplu’s druppelen de eerste mensen vrijdagochtend het Pakhuis de Zwijger in Amsterdam binnen. Hoe grauw het buiten oogt, zo kleurrijk is het binnen de muren van het gebouw. Op de gastenlijst zijn namen te lezen afkomstig van over de hele wereld: Oeganda, India, de Filipijnen, Slowakije. Allen trotseren zij het weer om het Innovation Festival ‘All Inclusive’ van Partos bij te wonen.
Juist in een tijd van een wereldwijde opkomst van xenofobische, racistische en seksistische leiders, voelt het vandaag alsof er nog hoop is. Hoop op een toekomst waar plek is voor iedereen. Waar niemand meer bestaansrecht heeft dan de ander. En waar we begrip voor elkaar hebben in plaats van angst.
Met de gewelddadige protesten in Nederland van de afgelopen weken is het goed eraan herinnerd te worden dat verschillende groepen niet altijd tegenover elkaar hoeven te staan. Met liefde en empathie kunnen we juist samenwerken, uitsluiting – van wie dan ook – een taboe maken en inclusie de nieuwe norm.
Het is een dag die laat zien dat wanneer iedereen welkom is, prachtige dingen kunnen ontstaan. De Ethiopische advocaat en gehandicaptenrechtenacitiviste Yetnebersh Nigussie – zelf een visuele beperking – betreedt het podium en zegt: “it’s not always big people, doing big things.” Dit soort uitspraken werkt motiverend. Haar op dat podium zien staan, geeft mijzelf ook meer vertrouwen. Mij niet de de mond te laten snoeren of in te schikken als mensen vinden dat ik ‘zeur’. “Laten we het nou gezellig houden.” En vandaag wordt er niet gezeurd, er wordt ook geluisterd.
http://www.worldconnectors.nl/wp-content/uploads/th_61dff6b70396608501aad85e47f23332_157130111120191017_BlogvoorRT_JamilaMeischkefoto.jpg262335adminhttp://www.worldconnectors.nl/wp-content/uploads/wc_logo_smallformat.pngadmin2019-10-17 12:29:152023-03-28 12:49:50Blog Jamila Meischke: ”Uitsluiting een taboe en inclusie de nieuwe norm”
http://www.worldconnectors.nl/wp-content/uploads/wc_logo_smallformat.png00adminhttp://www.worldconnectors.nl/wp-content/uploads/wc_logo_smallformat.pngadmin2019-08-31 08:07:092019-08-31 08:07:09De Amazone is van zichzelf
Ethical Markets and the Green Transition Scoreboard
Uit deze meest recente editie van het ‘Scoreboard Report’ over ethische markten blijkt volgens Hazel Henderson, internationale vriend van het Earth Charter en initiatiefnemer van ‘Ethical Markets’, dat de duurzaamheidsbeweging veel bewuster zou moeten zijn van het feit dat de mondiale financiële systemen oorzaak is van ernstige sociale en ecologische problemen. In haar eigen woorden:It is time to teach your audience about the financial risks of science-denial, due to obsolete investments models still used on Wall Street and all capital markets.Ethical Markets Green Transition Scoreboard® (GTS) annual tracks private green investments worldwide since 2009. The GTS tracks Renewable Energy, Energy Efficiency, Life Systems, Green Construction and Corporate Green R&D, representing broad areas of investment in green technologies.The newest report shows insight in the rapid expansion of the plant-protein food sector worldwide and the wave of new scientific studies behind this shift in our global food system. It tracks how the growing evidence of climate change disruptions, long forecast by the Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC): floods, fires, droughts, hurricanes and species losses worldwide, have changed public opinion toward recognizing these life-threatening events affecting most countries and the global economy. Most strikingly, it pays attention to the extent to which financial asset managers of mutual funds, pension funds, endowments and sovereign wealth funds are still largely operating on obsolete textbook models and algorithms ignoring today’s new risks to our living biosphere and life-support systems.The report refers to many documents bringing together important information about why the transition to science-based investing is so essential. It states that new forms of globalization should be based on the Earth Charter as the ethical compass to be able to achieve the Sustainable Development Goals.
Klimaatverandering is één van de grootste en meest actuele dilemma’s die de mensheid kent. Overheden, bedrijven en burgers zelf raken steeds meer betrokken en zijn steeds meer bereid te investeren in dit mondiale probleem. Om de doelstellingen uit het klimaatakkoord van Parijs te behalen zal er echter nog veel meer moeten worden geïnvesteerd. Om dit voor elkaar te krijgen worden er om de haverklap nieuwe klimaatcampagnes gestart om mensen een duurzamere levensstijl aan te laten nemen. Maar is dit wel effectief? En wat is de rol van gedragsbeïnvloeding hierbij? Stagiair Rutger Almekinders ging in gesprek met Danny van der Roest, gedragsexpert en oprichter van gedragsveranderingsbureau Maverick.
Mensen denken van zichzelf dat het hele rationele wezens zijn die weloverwogen beslissingen maken. Echter zijn de meeste gedragingen van mensen gebaseerd op automatische, onbewuste processen. Een (klimaat)campagne speelt eigenlijk altijd in op de bewustwording van een probleem maar het gedrag volgt hier dus niet automatisch uit. Eigenlijk zou het andersom moeten gebeuren, eerst moet het gedrag worden beïnvloed en daarna volgt de bewustwording vanzelf.
Ook moet de rol van ‘affect’ niet worden onderschat als het om een klimaatcampagne gaat. Er wordt veel gesproken over wat mensen allemaal wel niet verliezen als er niks of te weinig aan het klimaat wordt gedaan. Hierdoor krijgen mensen een negatieve connotatie met de boodschap waardoor ze zich er voor afsluiten. Inspelen op mensen hun angsten, de zogenaamde ‘fear appeals’, zijn zodoende vaak niet effectief, als het gaat om een klimaatcampagne werkt het positieve en constructieve beter.
Verder geloven veel mensen heilig in de effectiviteit van financiële beloningen, maar hier moet erg mee worden opgepast. Neem bijvoorbeeld de belofte dat je energierekening omlaag gaat als je minder gaat verbruiken door op een lagere temperatuur te wassen. De kosten zijn pas zichtbaar op de lange termijn en hoe weet je achteraf dat je kosten omlaag zijn gegaan doordat je tegenwoordig op 30 graden in plaats van 40 graden wast? Een ander probleem is dat als het financiële aspect de prikkel is om te verduurzamen dit betekent dat er geen intrinsieke motivatie is. Wanneer deze prikkel vervolgens wegvalt, zal daarmee ook het duurzame gedrag wegvallen. Vaak wordt er gezegd dat als mensen maar vaak zat het nieuwe gedrag uitvoeren het een automatisme wordt. Dit klopt dus niet, het heeft puur te maken met de beloning die je ervoor terug krijgt, is dit een externe beloning dan is deze dus afhankelijk van externe prikkels.
Intrinsieke motivatie kan worden gecreëerd door mensen het gevoel te geven gedrag te vertonen omdat ze dit zelf willen. Dit kan worden gedaan door een hele simpele beloning te geven zoals een bedankje geven. Deze beloning is zo simpel dat mensen bij zichzelf niet kunnen verklaren dat hun gedraging tot stand komt door het bedankje. Niemand gaat bij zichzelf denken, ik verbruik nu minder energie omdat ik een bedankje krijg. Hierdoor gaan mensen het gedrag aan zichzelf toeschrijven en niet aan de beloning waarmee de intrinsieke motivatie wordt opwekt bij mensen. Onbewuste beloningen zorgen voor het toeschrijven van gedrag aan interne factoren, in dit geval klimaat gerelateerd gedrag.
http://www.worldconnectors.nl/wp-content/uploads/wc_logo_smallformat.png00adminhttp://www.worldconnectors.nl/wp-content/uploads/wc_logo_smallformat.pngadmin2019-06-27 14:23:492019-06-27 14:23:49Het Nut(teloze) van Klimaatcampagnes en de Rol van Gedragsbeïnvloeding
We kunnen vragen om cookies op uw apparaat te plaatsen. We gebruiken cookies om ons te laten weten wanneer u onze websites bezoekt, hoe u met ons omgaat, om uw gebruikerservaring te verrijken en om uw relatie met onze website aan te passen.
Klik op de verschillende rubrieken voor meer informatie. U kunt ook enkele van uw voorkeuren wijzigen. Houd er rekening mee dat het blokkeren van sommige soorten cookies van invloed kan zijn op uw ervaring op onze websites en de services die we kunnen bieden.
Essentiële Website Cookies
Deze cookies zijn strikt noodzakelijk om u diensten aan te bieden die beschikbaar zijn via onze website en om sommige functies ervan te gebruiken.
Omdat deze cookies strikt noodzakelijk zijn om de website te leveren, heeft het weigeren ervan invloed op het functioneren van onze site. U kunt cookies altijd blokkeren of verwijderen door uw browserinstellingen te wijzigen en alle cookies op deze website geforceerd te blokkeren. Maar dit zal u altijd vragen om cookies te accepteren/weigeren wanneer u onze site opnieuw bezoekt.
We respecteren volledig als u cookies wilt weigeren, maar om te voorkomen dat we u telkens opnieuw vragen vriendelijk toe te staan om een cookie daarvoor op te slaan. U bent altijd vrij om u af te melden of voor andere cookies om een betere ervaring te krijgen. Als u cookies weigert, zullen we alle ingestelde cookies in ons domein verwijderen.
We bieden u een lijst met opgeslagen cookies op uw computer in ons domein, zodat u kunt controleren wat we hebben opgeslagen. Om veiligheidsredenen kunnen we geen cookies van andere domeinen tonen of wijzigen. U kunt deze controleren in de beveiligingsinstellingen van uw browser.
Google Analytics Cookies
Deze cookies verzamelen informatie die in geaggregeerde vorm wordt gebruikt om ons te helpen begrijpen hoe onze website wordt gebruikt of hoe effectief onze marketingcampagnes zijn, of om ons te helpen onze website en applicatie voor u aan te passen om uw ervaring te verbeteren.
Als u niet wilt dat wij uw bezoek aan onze site volgen, kunt u dit in uw browser hier uitschakelen:
Overige externe diensten
We gebruiken ook verschillende externe services zoals Google Webfonts, Google Maps en externe videoproviders. Aangezien deze providers persoonlijke gegevens zoals uw IP-adres kunnen verzamelen, kunt u ze hier blokkeren. Houd er rekening mee dat dit de functionaliteit en het uiterlijk van onze site aanzienlijk kan verminderen. Wijzigingen zijn pas effectief zodra u de pagina herlaadt
Google Webfont Instellingen:
Google Maps Instellingen:
Google reCaptcha instellingen:
Vimeo en Youtube video's insluiten:
Andere cookies
De volgende cookies zijn ook nodig - U kunt kiezen of u ze wilt toestaan: