[NL] Blog Hugo von Meijenfeldt: De doelen dichterbij dankzij paaseieren?

Worldconnector Hugo von Meijenfeldt legt de link tussen paaseieren en de SDGs.

Deze blog is op 19 april verschenen op SDG-Nederland.


Vorig en afgelopen weekend passeerde een bekend maar toch vreemd liedje regelmatig de revue. “Eén ei is geen ei, twee ei is een half ei, drie ei is een paasei.” Het is niet zomaar een versje, het heeft een diepere betekenis, bijvoorbeeld voor de mens: één ei is niets, ieder mens heeft een ander nodig; twee ei is pas de helft, het zintuiglijke en lichamelijke deel van de mens; drie ei is de drie-eenheid van lichaam, ziel en geest.

De drie P’s
Het zal wel beroepsdeformatie zijn, maar het liedje blijft bij mij hangen omdat ik aan de drie P’s (people, planet, profit, red.) moet denken. Economische groei alleen is niets, met goede arbeidsomstandigheden zijn we pas halverwege en als daarbij de grenzen van de aarde in acht worden genomen zijn we er echt: duurzame ontwikkeling.

Er zijn zelfs twee bonus P’s, zonder welke de 17 doelen niet te halen zijn: peace en partnership. Op feestdagen klinken oproepen tot vrede, gerechtigheid en samenwerking. SDGs 16 en 17 gelden niet alleen op feestdagen, maar met name ook op werkdagen. Nederland kan trots zijn op de hier behaalde resultaten, maar dan moeten we alert zijn dat het minimaal zo blijft en elders actiever worden. Bijvoorbeeld met convenanten tussen verschillende sectoren met grensoverschrijdende effecten, zoals het recentelijke convenant voor een eerlijkere en duurzamere kleding- en textielsector.

Een eeuwenoud gebruik
De volkswijsheid luidt dat het verstoppen van eieren een tienduizenden jaren oud gebruik is, net als het aansteken van vuren om (de geesten van) het oude seizoen uit te bannen. Eieren zouden in het ontkiemende nieuwe lenteseizoen een vruchtbaarheidssymbool zijn voor de eerste oogst. Met alle respect voor de religieuze koppelingen heb ik er geen probleem mee de duurzame ontwikkelingsdoelen en subdoelen als even zo vele paaseieren te zien, levenskrachtig beschilderd met de iconen van de VN. Ze zijn allemaal gevonden en voor ons land zijn ze opgemeten door het CBS.

De SDG-rapportage die over een maand gaat verschijnen zal laten zien in hoeverre deze de doelen voor 2030 dichterbij gaat brengen. Het is dan aan een nieuw kabinet de juiste uit te broeden.

[NL] Column Naema Tahir: Zingen zorgt voor verbinding

Worldconnector Naema Tahir is de komende weken meerdere keren te horen als spreker tijdens de vrijheidscolleges, op 25 april spreekt ze in Wageningen en op Bevrijdingsdag spreekt ze op het bevrijdingsfestival in Utrecht en Zeeland. Ga voor meer informatie naar de website van de Vrijheidscolleges.


Wie is er niet over de Westminster-brug in Londen gereden of gelopen, de wereldberoemde brug waar vorige week een aanslag is gepleegd en doden vielen. Huiveringwekkend, hoe we allemaal met elkaar verbonden zijn door onze mobiliteit en onze herinneringen.

Deze column verscheen op 30 maart 2017 in de Trouw.

Van Londen heb ik zoveel herinneringen. Ik ben er vlakbij geboren, in Slough, waar ik tot mijn tiende jaar heb gewoond. Ik leerde er op mijn blokfluit het liedje ‘London’s Burning’. Op school zong ik ‘God save the Queen’, het volkslied van Groot-Brittannië.

Dat zongen we allemaal, of we nu uit Pakistan kwamen zoals ik, uit India zoals Rajni en Stadindar, uit de West-Indies zoals Trevor, of gewoon uit een wijk vlakbij school, zoals Tony Hobbs, waarop menig meisje in de klas verliefd was, bruin, geel of roze, het maakte niet uit.

Verbinding
We waren in de klas allemaal hetzelfde: onderdanen van koningin Elisabeth. Ja, er waren ook verschillen. Ik at geen varkensvlees tijdens de warme schoollunch, de Indiërs aten geen rundvlees en de blanke Engelsen, die aten alles. Maar al waren we verschillend, we waren toch hetzelfde. Verbonden door koningin en koninkrijk. Misschien is het maar een dunne verbinding, maar ik voelde haar toch.

Aan dit alles moest ik denken nadat op die Londonse brug een man met zijn auto op mensen was ingereden en daarna een politieagent doodstak. Die man voelde zich niet verbonden met de mensen, met de samenleving om hem heen.

Hoe bereik je verbinding? Het Engeland van mijn jeugd was al erg divers. Het Engeland vandaag is, zoals veel andere Westerse landen, vele malen diverser dan voorheen.

De Londense burgermeester Sadiq Khan zei na de aanslag dat in zijn stad de mensen het goed met elkaar kunnen vinden en elkaar respecteren.

Elkaar respecteren. Dat is in ieder geval wat. Maar is het voldoende? Moet er niet meer zijn? Moet er niet ook een gevoel van eenheid bestaan?

Ik zie allerlei etnische gemeenschappen, maar ook verschillende klassen volkomen geïsoleerd van elkaar leven. Gescheiden werelden. Er is niets meer dat hen verbindt.

Liederen
In de jaren zeventig was dat anders. De kinderen op mijn school waren verschillend, maar er was iets waarin we een eenheid waren, een eenheid waaraan we met zang uitdrukking gaven. Dat was door het zingen van allerlei Britse liederen, inclusief het volkslied. Elke vrijdag deden we dat.

Net wat CDA-er Buma opperde tijdens de verkiezingscampagnes. Hij werd erom bekritiseerd dat hij weer het Wilhelmus op school wilde laten zingen door de kinderen.

Het klinkt natuurlijk oubollig. Patriottisch, om niet te zeggen nationalistisch. En dat zijn tegenwoordig vieze woorden.

Maar toch hebben we iets nodig waardoor we niet alleen respect hebben voor elkaar, maar waarin we hetzelfde zijn, waarin we ons één voelen, een gemeenschap die bij elkaar hoort.

Het is duidelijk dat de scholen bij de schepping van zo’n eenheidsgevoel een hoofdrol spelen. Dat is, als je uit een ver land komt, dé mentale toegangspoort tot het nieuwe vaderland. Nu is niets zo emotioneel en verbindend als zingen. Er mag dus best gezongen worden op school. Elke dag beginnen met het Wilhelmus? Of liever niet? Welk lied moet het dan wel worden, dat ons allen verbindt?

 

[NL] Kinderprijsvraag over VN-Werelddoelen

Na de succesvolle campagne 17doelendiejedeelt.nl lanceert Worldconnector Anne-Marie Rakhorst de ‘17 doelen prijsvraag’. Het is wereldwijd de allereerste kinderprijsvraag gericht op de Werelddoelen van de Verenigde Naties. De prijsvraag daagt kinderen (van 6 t/m 17 jaar) uit om oplossingen aan te dragen voor een eerlijke, schone en veilige wereld in 2030.

Kinderen van nu, leiders van de toekomst
Om de VN-Werelddoelen meer bekendheid te geven, lanceerde AnneMarie Rakhorst vorig jaar de campagne ’17 doelen die je deelt.nl’. Een brede publiekscampagne waarin zeventien kinderen in één minuut durende videoportretten hun visie op de wereld van 2030 delen. De ‘17 doelen prijsvraag’ is een vervolg op deze campagne en nodigt alle Nederlandse kinderen uit om hun oplossingen te delen voor het behalen van de Werelddoelen.

Initiatiefnemer Anne-Marie Rakhorst:

Kinderen kijken met een open blik naar de wereld en komen vaak met oplossingen waar wij als volwassenen nog niet aan gedacht hadden. Met de prijsvraag wil ik deze kleine, grote denkers een stem geven. Het gaat immers om hun toekomst!”

Jury met duurzame koplopers
De inzendingen van de ‘17 doelen prijsvraag’ zullen worden beoordeeld door een vakkundige jury, met daarin koplopers die zelf ook een bijdrage leveren aan het behalen van de Werelddoelen. Uit alle inzendingen selecteert de jury drie ideeën die met professionele begeleiding worden ontwikkeld.

De jury bestaat o.a. uit:

  • Chahrazad Bouhtat (13 jaar) (Hoofdrolspeler campagne ‘17 doelen die je deelt’)
  • Maurits Groen (oprichter WakaWaka en nr. 1 Duurzame top-100 in 2015)
  • Loes Wormmeester (Eindredacteur Het Klokhuis)
  • Hugo von Meijenfeldt (Coördinator Werelddoelen namens het ministerie van Buitenlandse Zaken)
  • Ama van Dantzig (Oprichter Dr. Monk)
  • Jan van Betten (Oprichter Nudge)
  • Anne-Marie Rakhorst (Initiatiefnemer ‘17 doelen die je deelt’ en de ‘17 doelen prijsvraag’)

Kehkashan Basu en Frank Elderson
Op 1 juni, de Internationale Dag van het Kind, worden de winnaars van de ‘17 doelen prijsvraag’ bekendgemaakt. In het NEMO Science Museum vindt die middag een programma plaats, geheel in het teken van kinderen en de Werelddoelen. De winnares van de Internationale Kindervredesprijs, Kehkashan Basu, komt speciaal naar Nederland om te vertellen hoe zij zich met haar organisatie Green Hope inzet om de aarde schoner achter te laten. Frank Elderson, directeur van De Nederlandsche Bank, deelt zijn visie op de rol van geld bij het behalen van de Werelddoelen. Eregasten van de middag zijn de 17 kinderen uit de ‘17 doelen die je deelt’-campagne. Zij zullen die dag een speciale rol vervullen, waarover in een later stadium meer bekend wordt gemaakt.

Meedoen?
Maak een filmpje van maximaal 2 minuten waarin je vertelt wat jouw idee is én wat je nodig hebt om het te kunnen uitvoeren. Stuur je filmpje in via 17doelendiejedeelt.nl/prijsvraag.

[NL] Start SDG reeks: Armoedegrens verlegd

Wat zijn de hete hangijzers binnen de SDGs? En hoe werken de Worldconnectors zelf aan het behalen van de doelen? Stagiair Ronald Zwarteveen duikt samen met de Worldconnectors in de Sustainable Development Goals. In dit eerste artikel een voorproefje van wat er in de rest van de serie komen gaat. Ronald onderzoekt de armoedegrens onder SDG 1


In 1990 is de armoedegrens geïntroduceerd: wie minder dan een dollar per dag verdiende leefde officieel in extreme armoede. Tegenwoordig ben je volgens de Verenigde Naties extreem arm als je minder dan $1,90 per dag verdient. Waarom ligt deze grens tegenwoordig bijna tweemaal zo hoog? Zijn onze ideeën over armoede veranderd of is er iets anders aan de hand?

SDG 1 heeft als doelstelling om voor 2030 alle extreme armoede in de wereld uit te bannen. Hiervoor is per 2015 de grens op een inkomen van $1,90 per dag gesteld. Een grens die significant hoger ligt dan de oude grens van $1,00 en later $1,25 per dag. De belangrijkste reden voor deze stijging is het feit dat er bij het meten van extreme armoede tegenwoordig niet alleen naar de inflatie wordt gekeken, maar ook naar de koopkracht. De Wereldbank heeft in 15 van de armste landen onderzocht wat er met de $1,00 dollar uit 1990 destijds gekocht kon worden. Dit staat gelijk aan wat er vandaag de dag met $1,90 gekocht kan worden in deze landen.

Ondanks de ogenschijnlijk logische redenering van het verhogen van de armoedegrens, is er vanuit de media kritiek gekomen op de Wereldbank. Onder andere de Financial Times beschrijven dat er door deze nieuwe grens tientallen miljoenen mensen extra in extreme armoede leven. De Wereldbank zou op deze manier de doelstelling voor het elimineren van extreme armoede lastiger maken. “We hebben de doelstelling niet verlegd, maar geüpdatet naar 2015”, verklaart Jim Yong Kim, de president van de Wereldbank.

Ondanks het verhogen van de armoedegrens, is het percentage mensen dat in extreme armoede leeft gedaald. In 2015 zou dit volgens de laatste inschattingen minder dan 10% van de wereldbevolking zijn, waar dit in 2012 nog 12,7% was. Hier moet wel bij opgemerkt worden dat het nog steeds om een absoluut aantal van ruim 700 miljoen mensen gaat.

Extreme armoede: relatief en absoluut – Bron: Wereldbank

De laatste cijfers tonen aan dat ondanks de stijging van de armoedegrens, het aandeel mensen dat in armoede leeft nog steeds daalt. Het is daarmee volgens de Wereldbank ook niet lastiger geworden om de doelstellingen van SDG1 te behalen. Vooral in Azië gaan de armoedecijfers rap naar beneden, in Sub-Sahara-Afrika liggen momenteel de grootste kansen om het cijfer verder omlaag te drukken. Als ook de armoede in Sub-Sahara-Afrika omlaag gaat kan de target voor SDG 1 behaald worden. Hoe? Verschillende Worldconnectors zullen daar de komende periode in de interviews op terugkomen.

[NL] Vacature: Coördinator Worldconnectors

Wij zijn per direct op zoek naar een nieuwe coördinator voor de Worldconnectors. Klik hier voor meer informatie over deze vacature.

[NL] Blog Naema Tahir: Het gearrangeerd huwelijk

Westerlingen trouwen uit liefde. Dat zeggen oosterlingen over westerlingen. Oosterlingen zelf trouwen om een andere reden. Liefde (een subjectief gevoel) speelt geen, of althans geen noodzakelijke rol.

Deze column van Worldconnector Naema Tahir verscheen op 2 maart in Trouw.

Het gaat in het huwelijk om objectieve compatibiliteiten volgens oosterlingen, zoals opleiding, karakter en achtergrond. Juist omdat dergelijke objectieve compatibiliteiten centraal staan is het gewenst dat de partnerkeuze niet aan het individu zelf wordt overgelaten maar de hele familie zich ermee bemoeit. Zo wordt het makkelijker de juiste te vinden. Velen weten en zien meer dan één. Zo wordt er een rationele, verstandige keuze gemaakt. Liefde en lust, die beide verblinden, spelen geen rol. Zoiets heet een gearrangeerd huwelijk.

Wat in dergelijke huwelijken ook meespeelt, is dat het bondgenootschappen zijn tussen families. Het huwelijk is de belangrijkste manier om het netwerk te vergroten en verstevigen, waarop een individu voor altijd kan terugvallen. Iedereen die door het huwelijk van familieleden is verbonden, is moreel verplicht elkaar te helpen. En dat gebeurt doorgaans ook.

Westerlingen vinden het gearrangeerd huwelijk raar. Maar het gearrangeerd huwelijk komt voor van Japan tot Turkije, van de Arabische wereld tot het Indiase subcontinent. In een groot deel van de wereld is het de norm, al met al voor misschien wel twee miljard mensen of meer. En ook onder migrantenfamilies in het Westen, en dus ook in onze eigen kikkerland, worden huwelijken gearrangeerd.

Wat nu als je oosterling bent qua geboorte en achtergrond, maar tegelijk ook westerling geworden bent? Zo iemand is Zahira, het hoofdpersonage uit het Frans/Belgisch/Luxemburgs/Pakistaanse familiedrama ‘Noces’, Het Huwelijk, uit 2016. Zahira, een Belgische van Pakistaanse origine (ze is ‘tweede generatie’), krijgt op een dag van haar ouders drie foto’s van jonge mannen die door hen zijn voorgeselecteerd als geschikte huwelijkskandidaten. Zahira mag een van die drie uitkiezen.

De film Noces.

Die keuze hadden haar ouders niet. Zahira mag, voordat ze kiest, ook via Skype met elk van hen spreken, om te kijken met wie ze de beste klik heeft. Ook die vrijheid hebben haar ouders niet gehad. Maar Zahira moet wel een van die mannen kiezen. Meer smaken zijn er niet.

Dit is het interessante en realistische uitgangspunt van de film. Helaas getuigt de uitwerking ervan dat de makers zich niet hebben kunnen onttrekken aan allerlei westerse clichés over het Oosten. Het gearrangeerd huwelijk muteert dus al snel in een gedwongen huwelijk. En alles draait weer uit op die verduivelde Oosterse mannen-eer die ten koste gaat van de vrouw. Het Westen met zijn gelukkige vrouwen die echte liefde en vrijheid kennen is veel beter, laat de film weten.

Dat is jammer. Het gedwongen huwelijk, vaak genoeg verfilmd, is terecht gecriminaliseerd in vele landen waaronder Nederland, en is in werkelijkheid iets heel anders dan het gearrangeerd huwelijk. Dat laatste is dikwijls met instemming van de betrokken jonge mensen. En als ze eigenlijk niet willen, maar toch toegeven is dat niet omdat ze door dreiging met geweld gedwongen worden hun ouders, maar omdat ze van hen houden. En, heel belangrijk, omdat ze bij hun groep willen blijven. Dat is het dilemma van veel jonge mensen dat verfilmd zou moeten worden.

[NL] Blog Hugo von Meijenfeldt: Met Europa zetten we klimaat op de kaart

Hugo von Meijenfeldt schrijft in zijn nieuwste blog over SDG 13: het aanpakken van klimaatverandering. Kunnen we de doelen voor 2030 halen en hoe kan Nederland hierbij in de voorhoede komen?

Deze blog is op 15 maart gepubliceerd op SDG-Nederland.


Veel aandacht voor SDG 13 over klimaatactie begin maart. Enerzijds het verleden: onthuld werd dat Shell in 1991 ver vóór de wereldtournee van Al Gore de klimaatproblemen heel precies in beeld wist te brengen. Anderzijds de toekomst: gevierd werd dat de meerderheid van de EU Milieuministers gratis CO2-uitstoot versneld willen afbouwen. Zijn deze onthulling en viering terecht en brengen zij de doelen voor 2030 dichterbij.

Klimaatgeschiedenis voor Al Gore
Al Gore schudde het grote publiek in 2006 wakker over klimaat. Maar voor de goed geïnformeerde leek was het materiaal dat hij gebruikte decennia oud. Publicaties in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw mondden uit in een groot wetenschappelijk congres in Toronto in 1988. De uitkomst was zo onrustbarend dat de politiek het roer overnam: Minister Ed Nijpels organiseerde in Noordwijk in 1989 een internationale klimaatconferentie, die in 1992 uitmondde in het Klimaatverdrag, dat door alle landen ter wereld geratificeerd werd (inclusief de Verenigde Staten, voegen wij er altijd veelbetekenend aan toe). Wetenschap en politiek hebben klimaat dus op de kaart gezet. De Shell-film en de klimaatbeweging zijn daarvan eerder gevolg dan oorzaak geweest.

Naar een voorhoedepositie met Europa
De uitstoot van CO2 moet stevig omlaag om onder de 2 graden Celsius opwarming van de aarde te blijven. De belangrijkste sectoren die CO2 uitstoten zijn energie, industrie, transport, landbouw en woningen. Volgens het CBS-rapport over de SDGs staat Nederland er met de huidige emissies niet goed voor als je het relatief in de Europese Unie bekijkt. Door de open economie is Nederland meer dan welk ander land ook afhankelijk van een voortvarend Europees beleid. Denk aan richtlijnen voor de uitstoot van voertuigen en apparaten, en het Europees systeem van emissiehandel tussen bedrijven (ETS). Nederland kan de relatieve achterhoedepositie logischerwijs alleen verlaten via een voorhoedepositie in het treffen van Europese maatregelen als ETS.

Geen nieuw licht op de Nederlandse klimaatgeschiedenis met de onthulling over het filmpje uit 1991. Wel reden voor optimisme over de toekomst van het ETS en daarmee de CO2-reducties van Nederland dankzij het besluit van de Europese milieuministers.

[NL] Nederland kiest: hoge opkomst en jong stemt groen

De verkiezingsuitslag is binnen. Waar de internationale pers anticipeerde op een overwinning van de PVV met Wilders, is toch de VVD de grootste gebleven. De progressieve klimaatpartijen krijgen een verdubbeling van zetels. Wat heeft deze verkiezingsuitslag verder voor ons te betekenen en is het populisme nu een halt toegeroepen?

We zijn als Worldconnectors verheugd over de prominentere rol van het klimaat en internationale samenwerking in de verkiezingsprogramma’s. Onder andere GroenLinks, Partij voor de Dieren, ChristenUnie en D66 zetten in om klimaatverandering tegen te gaan. Bij de verkiezingen zijn deze vier groenste partijen samen bijna verdubbeld van 23 naar 43 zetels. Jonge kiezers zijn bij deze verkiezingen meer dan de voorgaande keren gaan stemmen en hebben veel op groen gestemd. We hopen dat de te vormen regering ook daad bij het woord gaat voegen en meer gaat investeren in de kentering van klimaatverandering. Het nakomen van de klimaatafspraken van Parijs moet daarin centraal staan, ongeacht welke partijen uiteindelijk gaan formeren samen.

Evenals dat er meer ruimte is ontstaan voor het klimaat en het milieu, lijkt het er ook op dat ontwikkelingssamenwerking meer aandacht kan verwachten. In de afgelopen jaren is er flink bezuinigd op deze post, maar verschillende partijen hebben reeds een verklaring ondertekend waarin ze aangeven meer te willen investeren in internationale samenwerking en een brede duurzame ontwikkelingsagenda.

Bovenal laat de verkiezingsuitslag zien dat het vertrouwen van Nederlanders in onze democratie heeft standgehouden met een opkomstpercentage van 82%. Meer dan ooit lijken stemmers te hebben gekozen voor een partij die hen het beste vertegenwoordigt. De ontstane fragmentatie kan ruimte bieden voor scherpere en meer diverse standpunten. Waar in het buitenland media en ‘pollsters’ er naast zaten, was er hier geen sprake van een onverwachte wending als een ‘brexit’.

We kijken er naar uit dat deze positieve tendens zich voortzet. De komende verkiezingen in Frankrijk en Duitsland zullen hier waarschijnlijk een hoofdrol in spelen. De Nederlanders zijn weer met elkaar in gesprek gegaan en hebben democratisch laten zien waar ze voor staan – en we hopen dat deze boodschap weerklank zal vinden in de rest van Europa en ver daarbuiten.

[NL] Blog Hugo von Meijenfeldt: Partituur voor een klinkende uitvoering

Worldconnector Hugo G. von Meijenfeldt, coördinator implementatie Global Goals bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken, maakt een vergelijking tussen de muziek en het werken aan de SDGs.

Deze blog verscheen op 25 februari op SDGNederland.

Het is niet de eerste keer dat ik een uitstapje naar de muziek maak om het werken aan de SDGs te verduidelijken. Behoudens de singer-songwriter die nooit optreedt is bij muziek onderscheid te maken tussen de bedenker, de uitvoerder en het toehoorder. Behoudens geïmproviseerde muziek en soli is muziek vooraf gecomponeerd, soms eeuwen geleden. De musicus zit hoog op een podium onder het felle voetlicht. Het publiek zit op afstand in een grote zaal of dankzij multimedia zelfs helemaal thuis.

Een collectief proces
Zo lijkt het bij de SDGs ook toe te gaan. De doelen, subdoelen en indicatoren zijn door de VN gecomponeerd. De uitvoering ligt bij de lidstaten. En de burgers worden er enthousiast van of niet. Maar zo is het absoluut niet. De compositie van de SDGs is een collectief proces geweest van heel veel betrokkenen. De implementatie van de SDGs is eveneens een collectief proces, waarin alle betrokkenen hun rol hebben. Er is zelfs geen publiek, ook de burger doet mee aan de implementatie.

Nu het tijd is om hierover na een jaar te rapporteren dient de vergelijking met een partituur voor een groot orkest zich aan. In zo’n partituur wordt niet elk instrument maar groepen instrumenten genoteerd, bijvoorbeeld koperblazers, tweede violisten, slagwerkers. Zo wordt bij de SDG-rapportage ook met groepen belanghebbenden gewerkt. Naast de rijksoverheid zijn dat de lokale overheden, de bedrijven, de maatschappelijke groepen, de kennisinstellingen en de jongeren.

Als muziek in de oren
In de partituur zijn er bepaalde maten die het orkest bijna unisono speelt, waaraan men het muziekstuk herkent; bij de andere maten zijn er verschillende partijen, meestal harmonieus, soms dissonant, maar nooit vals of uit het ritme. Zo wordt bij de SDG-rapportage ook gewerkt met een algemeen deel waarin consensus heerst en bijzondere delen waar iedere groep zijn accenten geeft.

Als de SDG-rapportage op deze manier bij alle betrokkenen als muziek in de oren klinkt kunnen we tevreden zijn. Dan gaan we trots naar het High Level Political Forum medio juli, als waren wij genomineerd voor de World Music Awards.

[NL] Blog Naema Tahir: Trump-stemmers willen het gevoel hebben dat zij ertoe doen

De kranten, de televisie, de radio, de sociale media: iedere dag lopen ze weer over van afschuw voor Donald Trump en wat hij allemaal doet. Ik kan me dat heel goed voorstellen. Maar misschien is het toch goed om niet de emotie de overhand te geven en ook rationeel na te denken over hoe we in deze situatie verzeild zijn geraakt.

Deze column verscheen op 16 februari in Trouw

Hoe je het ook wendt en keert, de helft van de Amerikanen heeft op Trump gestemd. De grote vraag is waarom? Het gemakkelijke antwoord is natuurlijk dat ze daar allemaal, of in ieder geval de helft, gek zijn geworden. Maar dat is flauwekul. De Amerikanen zijn net zo rationeel als de Nederlanders, de Pakistanen of welk ander volk ook ter wereld. In plaats van ervan uit te gaan dat die Amerikanen gek zijn geworden, kunnen we beter veronderstellen dat er een min of meer rationele verklaring voor hun stemgedrag moet zijn.

Al het wetenschappelijk onderzoek is het erover eens dat de verschillen in Amerika sedert de jaren tachtig exponentieel zijn toegenomen. In de jaren zestig en zeventig was Amerika nog een middenklasse-samenleving, waarin het leven van de rijksten niet substantieel verschilde van dat van de grote massa van de bevolking. Een huis in een van de meest exclusieve wijken kostte slechts twee keer zoveel als een gemiddeld nieuwbouwhuis. De duurste auto was (in dollars van 2010) 50.000 dollar.

Slechts één procent van de Amerikanen verdiende (in dollars van 2010) meer dan 200.000 dollar per jaar. Wie het gemaakt had en miljonair was geworden – daarvan waren er maar 80.000 – liet een mooi huis bouwen in zijn oude buurt. Hij bleef wonen waar hij altijd gewoond had, te midden van zijn minder succesvolle ‘buddy’s’, hij bleef hetzelfde bier drinken en dezelfde hamburger eten. En zijn kinderen bleven naar dezelfde school gaan als iedereen.

Bevolkingsgroepen
Nu, veertig à vijftig jaar later is dat allemaal volledig veranderd. Amerika heeft nog steeds een middenklasse, maar die kalft snel af. Het land is uiteengevallen in twee totaal verschillende bevolkingsgroepen. De ene groep, zeker 25 procent van de bevolking, is vermogend tot zeer vermogend, cosmopolitisch, intelligent, ‘college-educated’. Die groep rookt niet, drinkt nauwelijks, let op zijn eten en sport. Is dus slank, gaat op vakantie naar Europa, leest veel en kijkt nauwelijks tv. Deze mensen wonen in goede wijken, scheiden weinig en zorgen enorm goed voor hun kinderen.

Daartegenover staat een andere groep, ook 25 procent van de bevolking, die veel minder geld heeft, wier horizon lokaal en regionaal is, die hooguit high school heeft, rookt, drinkt, veel te dik is, vijf uur per dag tv kijkt, wier favoriete tijdverdrijf vissen is, die in slechte wijken wonen, waar veel mensen gescheiden zijn en kinderen vaak opgroeien bij overbelaste en uitgebluste alleenstaande moeders of met mamma’s nieuwe vriend in huis. Mensen ook die vaak werkloos zijn en van een uitkering leven.

Deze laatste groep heeft massaal op Trump gestemd, omdat ze het gevoel had dat Clinton hen niet zag staan. Om het te zeggen in de woorden van J.D. Vance, auteur van ‘Hillbilly Elegy’, hét boek over die laatste groep: vele Trump-stemmers willen het gevoel hebben dat zij ertoe doen.

Worldconnector Naema Tahir is auteur van vele boeken en artikelen over de multiculturele samenleving, met een bijzondere belangstelling voor de mensenrechten van vrouwen in zowel moderne als traditionele gemeenschappen. Haar nieuwste boek Brieven in Urdu verscheen op 17 oktober bij Prometheus en is verkrijgbaar in de grotere boekwinkels of online.