[NL] Herman Mulder: “De natuur heeft ook een bankrekening nodig”

Dit interview met Worldconnector Herman Mulder is op 21/11/2017 verschenen op duurzaamheid.nl als onderdeel van hun reeks expertinterviews met mensen die Nederland met hun aanstekelijke drive, innovatieve oplossingen, diepgaande kennis en/of ondernemersgeest verder verduurzamen.

De financiële kant van een investering kan er nog zo mooi uitzien, het zegt niet alles over de waarde ervan. Misschien is het de grootste ‘les’ die Herman Mulder leerde, nog tijdens zijn lange loopbaan bij ABN AMRO, waar hij verantwoordelijk was voor het risicobeleid van de bank. Het zorgde ervoor dat hij aan de wieg stond van de Equator Principles: de voorwaarden op sociaal en milieugebied die de sector stelt aan projecten. Het was het startpunt voor zijn inzet in hele verschillende rollen. Bijvoorbeeld als voorzitter van het Global Reporting Initiative (GRI), bestuurslid bij UTZ Certified, onafhankelijk lid van OESO NCP-NL, medeoprichter van True Price, fellow bij Nyenrode en voorzitter van het SDG Charter. Welvaart en waarde breed bekijken, beoordelen en rapporteren, juist in het bedrijfsleven en de financiële sector: het is zijn persoonlijke missie geworden. Onlangs werd hij daarvoor ook bevorderd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau.

Wat is het grootste misverstand over duurzaamheid?

‘Dat we oplossingen kunnen aandragen voor een duurzame toekomst door alleen naar financieel kapitaal te kijken. Naast financieel kapitaal moeten we kijken naar natuurlijk, sociaal, menselijk, intellectueel en geproduceerd kapitaal. Met als randvoorwaarde dat organisaties geen negatieve impact hebben. De gewenste richting is positieve impact, zoals in de Sustainable Development Goals (SDG’s) geformuleerd: het doing good. Elke vorm van kapitaal heeft kosten en opbrengsten. Op die manier heeft de natuur ook een bankrekening nodig, want voor ‘diensten van het ecosysteem’ zouden we ook moeten betalen. Dat zijn aspecten die we niet terugzien in de huidige financiële analyses. Een voorbeeld is de prijs van CO2-uitstoot: die nemen we niet mee in investeringsbeslissingen. Er wordt wel steeds meer druk uitgeoefend om dit als voorwaarde op te nemen. Maar dat is nog maar het begin. Het is veel groter. Op dezelfde manier moet je mensenrechten, de prijs van water, beschikbaarheid van land en vergelijkbare zaken meenemen in de beslissing. Al die zogenaamde externe effecten zouden we structureel moeten beoordelen. Daar is True Price mee bezig. Het team heeft daarvoor een geweldige, innovatieve en praktische methodologie ontwikkeld.’

Welke bijdrage wil jij vanuit jouw rol leveren aan een duurzaam Nederland?

‘Bij alles wat ik doe, neem ik deze zienswijze mee. Ik ben medeoprichter van True Price en bij diverse andere initiatieven betrokken (geweest) waar we dit uitgangspunt vanuit verschillende invalshoeken in de praktijk brengen. Bij Neyenrode ben ik als fellow met enkele andere collega’s bezig met een onderzoeksprogramma onder de noemer making markets fit for purpose. Daar denken we na over prijsvorming en de manier waarop de overheid en het bedrijfsleven transparanter kunnen zijn over de impact van hun eigen activiteiten of producten op de samenleving. En hoe wetgeving en beleid daarin ondersteunend kunnen zijn. Zowel bij de overheid, de financiële sector als het bedrijfsleven proberen we het bewustzijn te vergroten dat er veel meer is dan de prijs en de winst- en verliesrekening van een bedrijf.’

‘In dat onderzoek wordt bijvoorbeeld duidelijk dat de relatie tussen boekwaarde en marktwaarde van het bedrijf sterk veranderd is, terwijl accountancy nog uitgaat van de oude regels. In 1975 was de boekwaarde van een bedrijf goed voor 80% van de marktwaarde (koers van de aandelen). Nu is dat nog maar 20%. De regels van de accountant zijn geen reflectie meer van de waarde die aan een bedrijf wordt toegekend. Accountants moeten veel breder kijken naar een bedrijf, niet alleen naar de risico’s en de financiële positie. Gelukkig wordt het fenomeen van integrated reporting en integrated thinking steeds belangrijker. Vanuit GRI, waar ik jarenlang voorzitter van ben geweest, hebben we daar een grote bijdrage aan kunnen leveren. Het is nu onderdeel van de wetgeving in Nederland om veel meer duurzaamheidsinformatie beschikbaar te stellen. Maar dat zien we nog niet terug in de financiële cijfers van bedrijven. Dat komt omdat het kwalitatief gemeten wordt en we moeten proberen om dit meer kwantitatief te maken. Dan kom je weer uit bij True Price.’

Wie is je inspiratiebron?

‘Als je aan den lijve ondervindt dat iets niet klopt, kan dat inspireren om het beter te doen. Ik heb dat in 1998 meegemaakt in mijn werk bij ABN AMRO. Milieudefensie klopte toen aan met een klacht over een mijnbouwproject in Indonesië. Dat ging onder andere over onveilige werkomstandigheden en milieuvervuiling. Dat was mijn wake-up call om anders te kijken naar de financiering en beoordeling van projecten. Dan zijn er nog de mensen die me inspireren. Vanuit het bedrijfsleven zijn dat Feike Sijbesma (DSM) en Paul Polman (Unilever). Maar ook Frank Elderson van De Nederlandsche Bank. Ik vind dat hij vanuit zijn rol als toezichthouder heel veel doet om de financiële sector in Nederland mee te nemen op dit pad. De vierde persoon is professor Mervyn King, grondlegger van multi-stakeholder en langetermijndenken als onderdeel van goed bestuur. Hij is op dit moment voorzitter van de International Integrated Reporting Council (IIRC) en was mijn voorganger als bestuursvoorzitter bij GRI.’

Wat is er volgens jou nodig om een volgende stap te zetten richting verduurzaming?

‘De implementatie van de Sustainable Development Goals kan effectiever; dat is de volgende stap. Daarvoor hebben we vanuit het SDG Charter Symfonie opgezet. Dat is een publiek-private samenwerking waarbij we ideeën en innovaties uit de maatschappij samenbrengen om elk doel te realiseren. Dat doen we door challenges te organiseren. Vervolgens moeten daar dan fondsen worden gezocht om het ook daadwerkelijk uit te kunnen voeren.

Een tweede stap is dat we moeten kijken naar het regeerakkoord. Hoe kunnen we er nog een schepje bovenop doen om de SDG’s te realiseren? Natuurlijk kunnen we dat met het SDG Charter oppakken, maar ook vanuit andere platformen. Dit is ook meteen een oproep om die ideeën aan te dragen bij het SDG Charter.’

Waar droom jij van?

‘Ik droom ervan dat we vieren dat de SDG’s zijn behaald, op 25 september 2030. Dat we dan samenzitten en zeggen: we hebben het toch maar gedaan. Ik hoop dat we dat met bovenstaande stappen van de grond krijgen.’

Wat moeten we vanavond lezen/kijken/luisteren ter inspiratie?

‘Doughnut Economics van Kate Raworth vind ik een must. Het heeft alles te maken met grenzen: we moeten leren leven met grenzen van ecosystemen. In onze huidige economie zetten we grote druk op de natuur, op sociale systemen en op mensen. Daar moeten we zorgvuldiger mee omgaan. Een tweede titel is Chief Value Officer van professor Mervyn King. Het sluit aan bij wat ik vertelde over verschillende kapitalen en waardecreatie op lange termijn. En dan niet meer alleen financieel, maar ook op alle andere terreinen.’

U kunt het originele interview lezen via deze link.