Urgente oproep voor klimaatgerechtigheid – viering Earth Charter Day op 2 September 2021 

Op de zonnige nazomerse donderdag 2 September kwamen zo’n 70 betrokken Earth Charter Vrienden, Worldconnectors en samenwerkingsrelaties bijeen op Landgoed Zonheuvel in Doorn. De plek waar het Earth Charter als Affiliate in Nederland nieuwe wortels heeft gekregen. Deze videofilm geeft daar een mooi beeld van.

Doel van het evenement was Earth Charter Day 2021 te vieren (op de historische datum van 29 juni was dat alleen nog maar mogelijk in kleine kring) en het laten klinken van een sterk signaal dat klimaatgerechtigheid urgent is. Mede in het licht van de VN Klimaattop die binnenkort in Glasgow plaatsvindt UN Climate Summit.

Onze dagvoorzitter Teresa Fogelberg (in vroegere functies zelf deel van de Nederlandse delegatie naar de VN conferenties over klimaat en Earth Charter Vriend) opende de bijeenkomst. Zij gaf aan dat het Earth Charter document de term klimaatverandering niet noemt, wel de grondoorzaken en de oplossingsrichting.

Ook dit jaar genoten we van een Future Proof maaltijd, gebaseerd op principes als ‘Plant Oriented’ en ‘No Waste’, geïnspireerd door Earth Charter Vriend Natascha Kooiman (Smaackmakers).

Daarbij sloot Kathleen Ferrier (voorzitter UNESCO Commissie Nederland) aan door haar toespraak te starten met de iconische openingswoorden van het Earth Charter. Zij benadrukte het belang van een ethisch kader voor besluitvorming en leiderschap. En herinnerde aan de resoluties van UNESCO waarin het Earth Charter als kader voor educatie voor duurzaamheid werd erkend. Meer dan ooit komt het erop aan nu te handelen en onze actie voor klimaatgerechtigheid niet uit te stellen.

Bram van Ojik (Politicus voor GroenLinks en oud ambassadeur in Benin) vroeg aandacht voor de grondoorzaak van gevaarlijke klimaatverandering, het economisch systeem gebaseerd op groei. Zonder dat systeem te doorbreken zal er geen fundamentele verandering mogelijk zijn. Wat te weinig gebeurt is het gesprek met elkaar te voeren over wat kwaliteit van leven werkelijk inhoudt. Elkaar de maat nemen over teveel vlees eten of vliegen zal ons niet veel verder helpen, zo merkte hij op. Wetgeving en kaders gesteld door de overheid zijn noodzakelijk voor de strijd tegen klimaatverandering.

Jan Pronk, voorzitter van Earth Charter Nederland, oud-minister en VN topman, riep alle aanwezigen op politici kritisch te volgen. Geen genoegen te nemen met onbevredigende antwoorden of inconsistent gedrag van onze vertegenwoordigers in Den Haag, Europa en de VN. Geef niet op en kom in actie, zoek de grenzen op van wat wettig is. Neem een voorbeeld aan Extinction Rebellion. En vergeet vooral niet dat klimaatbeleid niet op zichzelf staat, maar samenhangt met andere thema’s, zoals vluchtelingenbeleid.

Deelnemers kregen de gelegenheid de volgende vragen te beantwoorden en mee te geven aan Klimaatgezant Jaime de Bourbon de Parme:

• Wat geeft jou hoop?
• Wat betekent klimaatgerechtigheid voor jou?
• Welke belofte wil je doen aan de Aarde?
• Wat zou er MORGEN moeten gebeuren voor een gerechtigde toekomst?

Een rijke oogst aan bijdragen is na de viering onder de aandacht gebracht van de nieuwe Klimaatgezant voor Nederland, Jaime de Bourbon de Parme.

Vooral de jonge deelnemers spraken uit dat zij in het geheel niet hoopvol zijn. Zij riepen op tot klimaatactie en coherent gedrag. De samenhang tussen je persoonlijk leiderschap en politieke stellingname werd door hen onderstreept. Angst overheerst bij hen, want gevaarlijke klimaatverandering is onomkeerbaar en hoe is daar een toekomst op te bouwen? Fundamentele systeemverandering is noodzakelijk, en dat is onmogelijk zonder  persoonlijk leiderschap en geloofwaardigheid, zoals een duurzame leefstijl.

Brendan Mackey, lid van de Earth Charter International Council en klimaatwetenschapper, reageerde ook op de vragen die tijdens de bijeenkomst centraal stonden. Lees hier zijn respons.