Interview Peter Knip en Valerie Mendes de Leon: Global Goals bij gemeenten
Om de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen van de VN (Global Goals of SDGs) te realiseren, is de inzet van Nederlandse gemeenten onmisbaar. In 2015 hebben bijna alle landen van de wereld – waaronder Nederland – zich gecommitteerd aan het behalen van deze doelstellingen in de periode 2015-2030. Via de campagne Gemeenten4GlobalGoals ondersteunt de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) gemeenten bij het behalen van de doelstellingen. De VNG stimuleert dat zoveel mogelijk gemeenten de SDGs omarmen. Hoe doen zij dit? En wat hebben zij al bereikt? Stagiair Eveline Winkel sprak hierover met Worldconnector Peter Knip van VNG International en Valerie Mendes de Leon die actief betrokken is bij de Global Goals campagne van VNG.
Kunnen jullie wat meer vertellen over de Global Goals campagne?
Valerie: “Op dit moment nemen ongeveer 60 gemeenten deel aan onze campagne. Wij zien het aantal gemeenten die interesse hebben in deze campagne toenemen. De gemeenten kijken hoe zij de SDGs kunnen toepassen. Veel gemeenten vinden dit nog best lastig, maar iedere gemeente is dit op zijn eigen manier aan het ontdekken. Wij kijken wat gemeenten kunnen doen met de middelen die zij al hebben en hoe de SDGs daaraan gekoppeld kunnen worden.”
Peter voegt hieraan toe: “Dit is ook het grote verschil met de millenniumdoelen campagne van een aantal jaar geleden, waar uiteindelijk weinig door de gemeentelijke organisatie zelf gedaan werd. Tijdens de Global Goals campagne wordt er veel meer gekeken binnen de gemeentelijke mogelijkheden. Er wordt nu veel aandacht besteed aan de specifieke doelen waaraan een gemeente kan bijdragen, in plaats van dat ze bezig zijn met alle doelen tegelijk. Zo kan elke gemeente drie of vier kerndoelen kiezen om zich op te focussen, waardoor mooie resultaten gehaald kunnen worden. Een ander verschil met de millenniumdoelen is dat de SDGs veel meer spelen in elke gemeente, omdat ze iedereen aangaan.”
Peter benadrukt dat het veel moeite heeft gekost om ervoor te zorgen dat het lokale perspectief in de SDGs is opgenomen: “SDG 11 gaat over duurzame steden en dorpen. Wereldwijd hebben gemeenten voor dit doel gelobbyd. Er is een enorme inzet gepleegd door de internationale gemeentelijke koepelorganisatie United Cities and Local Governments (UCLG) om de ontwikkeling van steden meer onder de aandacht te brengen. In VN-kringen heeft een aantal belangrijke burgemeesters van grote steden in de wereld gepleit voor erkenning van het feit dat op het lokale niveau het verschil gemaakt moet worden. Dit is uiteindelijk verwerkt in doel 11.”
Wat wordt er in de gemeenten gedaan?
Valerie: “VNG herkent drie verschillende aanpakken in gemeenten. De eerste houdt in dat er actie wordt ondernomen via burgerplatforms. Deze platforms, bestaande uit actieve inwoners, organiseren bijvoorbeeld lezingen of evenementen over de SDGs. Ten tweede ondersteunen gemeenten initiatieven en brengen ze partijen bij elkaar om samen te werken aan de SDGs, zoals bij de schooldag van de duurzaamheid in Rheden. Als laatste kijken wij naar wat de gemeente zelf kan doen binnen het beleid. Hier zijn een aantal mooie voorbeelden van. Zo heeft de gemeente Utrecht een dashboard ontwikkeld om de voortgang te kunnen meten op de SDGs en hier vervolgens ook geïnformeerde beleidskeuzes in te kunnen maken en het gesprek aan te kunnen gaan met bedrijven en maatschappelijk middenveld. Haarlem heeft een nota geschreven en de doelen langs het eigen beleid gelegd. Oss is heel erg voortvarend bezig met de Global Goals. Zij hebben 100 indicatoren geformuleerd en gekeken hoe het beleid in Oss in lijn is met de SDGs. In de programmabegroting van Oss zijn de Global Goals bij ieder thema ondergebracht en als kader gebruikt. Een ander mooi voorbeeld is Juttersgeluk. Dit is een netwerk van kustgemeenten die met elkaar de SDGs hebben omarmd. Zij hebben mensen die minder snel op de arbeidsmarkt kunnen komen langs de gehele kust afval laten verzamelen.”
“Ook hebben we een matrix ontwikkeld met hierin het sociale en fysieke domein en wat gemeenten binnen deze domeinen kunnen doen met de SDGs, als een soort leidraad voor gemeenten. Hier staan echt concrete zaken in over hoe gemeenten hiermee aan de slag kunnen gaan.”
Wat kan er nog verbeteren?
Peter: “Wat ik echt jammer vind is dat er geen geld is vrijgemaakt om het belang van de SDG-agenda te promoten. Nederland heeft interessante afspraken gemaakt met andere nationale overheden en er is een ambitieuze agenda gekomen op wereldniveau. Er moeten meer middelen worden vrijgemaakt om mensen hierin mee te krijgen. Vooralsnog is hier geen budget voor vrijgemaakt vanuit de overheid en ligt het initiatief bij een aantal vooruitstrevende organisaties.”
Daarnaast vindt Valerie dat de SDGs wel wat bekender mogen worden: “Heel veel mensen weten niet wat de SDGs zijn. De overheid kan een belangrijke rol spelen om dit te verbeteren. De doelen worden bijvoorbeeld niet in het regeerakkoord genoemd. Het zou een heel mooi voorbeeld zijn voor gemeenten als de regering de SDGs meer zou gebruiken. Hier is een grote vertaalslag voor nodig.”
Peter hoopt ook dat meer lokale politici de SDG-agenda zullen omarmen: “Het zou mooi zijn als meer gemeenten deze internationale agenda zouden aangrijpen om stappen te zetten richting duurzaamheid die verder gaan dan het landelijk beleid, want Nederland loopt op diverse terreinen achter ten aanzien van het behalen van de SDG afspraken”. ”
Wat hopen jullie in 2018 te bereiken?
Peter: “Ik hoop dat de toenemende belangstelling voor onze campagne zich omzet naar een sterke groei van het aantal gemeenten dat meedoet. Het zou mooi zijn als we naar de 100 of zelfs 200 deelnemende gemeenten gaan. Ik ben benieuwd hoe de nieuw gekozen gemeenteraden de SDGs gaan oppakken. Verder willen we, nu na de verkiezingen veel nieuwe raadsleden zijn geïnstalleerd, hen uitnodigen meer met de Global Goals te doen. Hiervoor hebben wij een online raadgever gemaakt die raadsleden hierbij kan helpen. Inmiddels hebben inderdaad meer gemeenten de Global Goals opgenomen in hun collegeakkoorden, wat een veelbelovende stap vooruit is.”
