Het Earth Charter als ethisch fundament voor de Sustainable Development Goals
Gezamenlijk blog: Door Earth Charter Vrienden Ruud Lubbers, Alide Roerink en Lavinia Warnars
Het jaar 2015 biedt kansen op een nieuw begin. Voor burgers, bedrijven en de internationale gemeenschap, om in samenwerking en hernieuwd enthousiasme gedeelde principes en doelen tot leven te brengen en daadwerkelijk te realiseren. Het Earth Charter, precies 15 jaar geleden gelanceerd, vertegenwoordigt de gedeelde principes en waarden die nodig zijn voor de omslag naar een duurzame wereld. Onder het motto ‘One Earth Community. One Common Destiny’ wordt dit jubileum in 2015 gevierd. De viering heeft tot doel het besef van universele verantwoordelijkheid aan te moedigen. Om met de eerste zinnen uit het Earth Charter te spreken
“Wij bevinden ons op een kritiek moment in de geschiedenis van de Aarde, een tijd waarin de mensheid haar toekomst moet kiezen. Nu de wereld steeds meer verweven, onderling afhankelijk en kwetsbaar wordt, houdt de toekomst zowel grote gevaren als grote beloftes in. Om vooruit te gaan, dienen wij te erkennen dat wij temidden van een schitterende verscheidenheid aan culturen en levensvormen één menselijke familie vormen en één Aardse gemeenschap met een gemeenschappelijke bestemming. Wij moeten ons verenigen om een duurzame mondiale samenleving te realiseren, gebaseerd op respect voor de natuur, universele mensenrechten, economische rechtvaardigheid en een cultuur van vrede. Daartoe is het een vereiste dat wij, de volkeren van de Aarde, onze verantwoordelijkheid jegens elkaar, jegens de grotere levensgemeenschap en jegens de toekomstige generaties openlijk uitspreken.” – Preambule Earth Charter
2015 is ook het jaar waarin de Verenigde Naties overeenstemming hopen te bereiken over een nieuwe ontwikkelingsagenda, onder de noemer ‘Sustainable Development Goals’ (SDGs). Het ziet ernaar uit dat er 17 duurzaamheidsdoelen zullen komen, die universeel – in ‘Noord’ en ‘Zuid’, ‘Oost’ en ‘West’ – nageleefd moeten worden. Dat is een keuze voor duurzaamheid, in combinatie met armoedebestrijding en het aanpakken van ongelijkheid. De VN-topconferentie over financiering van de duurzaamheidsdoelen, welke in juli plaatsvindt in Addis Abeba, vormt een belangrijke voorbereiding op de Duurzaamheidstop in New York in september. Om tenslotte uit te komen in Parijs, bij de VN Klimaatconferentie in december.
Ook de VS en China hebben afgelopen najaar een opmerkelijk initiatief genomen, op weg naar de VN Klimaatconferentie in Parijs. De VS, als technologisch meest ontwikkelde economie, en China als de demografisch grootste en snelst groeiende, hebben besloten omwille van de dreigende en nu al scherp zichtbare klimaatverandering samen te gaan werken als G2.
De Europese Unie wil bovendien met haar Energie-Unie invulling geven aan het begrip CO2-arme economieën. Dit biedt perspectieven voor samenwerking tussen Brussel en Moskou.
Dit belangrijke jaar biedt daarom veel ingrediënten om te komen tot een daadwerkelijke mondiale doorbraak. Ons voorstel is daarbij het Earth Charter te hanteren als het kwalitatieve en ethische fundament voor de SDGs, verankerd in gedeelde waarden en principes, voortgekomen uit een wereldwijde participatieve dialoog.
Uit het rapport van Ban Ki-Moon over de SDGs, ‘The Road to Dignity’, blijkt dat er meerdere overeenkomsten zijn tussen de onderbouwing voor de SDGs en het Earth Charter. Hij schrijft bijvoorbeeld: ‘[…] they have called for holistic and integrated approaches to sustainable development that will guide humanity to live in harmony with the planet’s fragile ecosystems’ (UN General Assembly, 2014,p. 8/34.). Daarnaast wordt er ook voorzichtig verwezen naar spiritualiteit: ‘The stars are aligned for the world to take historic action to transform lives and protect the planet’ (UN General Assembly, 2014, p. 6/34). Als leidraad voor de SDGs wordt gekozen voor ‘A life of dignity for all’ waarbij de ecosystemen in tact moeten worden gehouden voor huidige en toekomstige generaties. Ten slotte wordt ‘inclusiviteit’ benadrukt: iedereen doet mee. Belangrijk is dat alle stemmen gelden, ook die van jongeren, kinderen en toekomstige generaties.
We zien duidelijk overeenkomsten tussen het Earth Charter en de agenda voor de SDGs. Beiden staan voor een holistische aanpak. Maar we zien ook een aantal belangrijke aanvullende kwaliteiten. Het Earth Charter is een handvest waarin armoedebestrijding wordt gezien als een ethische, sociale en milieuverplichting. Het spreekt niet over percentages en streefcijfers of deadlines, maar is er in deeerste plaats als moreel kompas voor alle burgers en instituties, om zich eigen te maken en na te leven. Het Earth Charter beoogt verandering door bewustwording (‘een verandering van geest en hart’), terwijl de SDGs vooral gericht zijn op beleid en politieke maatregelen.
Hoe krachtig zou het zijn als het Earth Charter en de SDGs hand in hand gaan, om elkaar te versterken? Hoe veel groter de kans op een werkelijk nieuw begin? Wij nodigen iedereen uit om het Earth Charter en de SDGs beiden ter hand te nemen en op deze plek te delen welke kansen u ziet.
