Dick de Groot
Het leven als leerpad – Niet alleen dat wat ik ervaren heb door te reizen heeft me gevormd. Ook persoonlijke elementen spelen mee, ervaring van winst en verlies, van groei en krimp, van groot worden en klein zijn. Maar bovenal ben ik gevormd door alle mensen die mijn levenspad hebben gekruist en door allen die een eindje met me opgetrokken zijn. Daar horen ontmoetingen in het kader van het Earth Charter ook bij. Bijna 20 jaar geleden ben ik verweven geraakt met ‘ubuntu’: ik ben omdat wij zijn. Ik heb de waarde ontdekt om te leren als gemeenschap, in het belang van ons welbevinden en voortbestaan in harmonie met de natuur.
Gedurende mijn loopbaan heb ik, met grotere en kleinere onderbrekingen, contacten onderhouden met mensen die in andere landen in het onderwijs werkten. Eerst in Zambia, in de jaren ’70 waar ik op een bushschool gewerkt heb. We discussieerden over onderwijsvernieuwing. In de jaren daarna waren het vooral Europese scholen. In Engeland en Schotland ging ik halverwege de jaren negentig op onderzoek uit naar scholen die toen op het gebied van ICT al verder waren dan vele scholen in Nederland nu. En in Portugal naar scholen die heel ver waren op het gebied van kunstonderwijs en met de integratie van speciaal en regulier onderwijs. In 1996 was ik betrokken bij de herstart van de scholen in Rwanda nadat deze bijna twee jaar gesloten waren geweest als gevolg van de genocide. We troffen leeggeroofde scholen, waarvan zeker de helft van de leerlingen wees was. Van 2000 tot 2005 was ik projectleider in drie Zuid-Afrikaanse provincies om scholen te begeleiden bij hun vernieuwingsproces. Ook was ik betrokken bij een heroriëntatie van Palestijnse scholen op het nieuwe leren. Ondertussen keek ik vanuit deze ervaringen naar mijn werk in Nederland, sinds 1993 als (interim) rector op een reeks van scholen, waarvan een aantal prominent prijkt op de lijst van vernieuwingsscholen. Zo’n loopbaan is een reis door paradigma’s. Op grond van de ervaringen in Afrika heb ik een nieuw paradigma bedacht, dat ik ‘communaal constructivisme’ noemde.
Tot op de dag van vandaag vormt ‘ubuntu’ als levensvisie mijn inspiratiebron.
